Türkiye Üniversal Denklem Toprak Kaybý Eþitliði Rehberi
Açýklama:
Erozyonla etkili bir mücadele için toprak kayýplarýnýn önceden tahmin edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla ülkemizde, yaygýn olarak baþka ülke koþullarýnda geliþtirilmiþ eþitliklerden yararlanýlmaktadýr. Bu denklemlerden biri de Üniversal Toprak Kaybý Eþitliðidir. Üniversal Toprak Kaybý Eþitliði ile bir yerden veya havzadan oluþabilecek toprak kayýplarýný gerçeðe yakýn hesaplamak amacýyla denklemi oluþturan parametreler ülkemiz koþullarýnda 1966 yýlýndan beri araþtýrýlmaktadýr.
Bu rehberde üniversal denklem hakkýnda detaylý bilgi verilmiþ ve denklemi oluþturan faktör deðerlerinden yararlanarak toprak kayýplarýnýn nasýl hesaplanacaðý açýklanmýþtýr. Uzun yýllar doðal yaðýþ koþullarýnda araþtýrýlan Üniversal Toprak Kaybý Eþitliði faktör deðerleri ile araþtýrma süresince bireysel yaðýþlara baðlý olarak meydana gelen toprak ve yüzey akýþ verileri belli bir düzen halinde kullanýcýlarýn yararýna sunulmuþtur. Araþtýrmalarýn yürütüldüðü yerlerin tanýmý, parsellerin ortalama ürün verimi, tarýmsal iþlemler ve tarihi, toprak özellikleri, iklim özellikleri ve yýllara göre belirlenen USLE faktör deðerleri gibi bilgiler eserde yer almaktadýr. Bireysel yaðýþlarýn tarihi, süresi, miktarý, toplam enerjisi, 10, 15 ve 30 dakikalýk maksimum intensitesi ile bu yaðýþlara baðlý olarak meydana gelen toprak ve yüzey akýþ kayýplarý verilmiþtir.
Bu rehberden yararlanarak uygulamacýlar bir tarlanýn veya havzanýn toprak kayýplarýný hesaplamak amacýyla ülke koþullarýnda elde edilmiþ deðerleri içermesi nedeniyle daha doðru hesaplamalar yapabileceklerdir. Bilim adamlarý ise doðal koþullarda elde edilmiþ, iklim ve toprak koþullarý tanýmlanmýþ bu verilerden yararlanarak deðiþik araþtýrma sonuçlarý elde edebileceklerdir.
