VİZYON
Vizyon, örgüte ilişkin, düşlenen bir geleceği tasarlayabilme, geliştirebilme ve paylaşabilme, riske girebilme ve varolması gerekeni yalın bir gerçeklikle dengeleyebilmedir. Geleceği düşlemek ve tasarlamak vizyon kapsamına girer. Sözcük anlamı olarak vizyon kavramak ve uyanık olmak anlamına gelir. Vizyon kavramının en önemli öğeleri: düşleme, tasarlama, geliştirme, algılama, yaratma, değerler, inançlar, bağlılıktır.
Vizyon sahibi insanların: realite ile sınırlı kalmayan geniş hayal güçleri vardır. Vizyon sahibi lider: toplumların, örgütlerin geleceğini tasarlayanlardır. Düşünsel, duygusal ve sezgisel özelliklerini varolandan farklı bir gelecek yaratmak için kullanırlar. Düşlerle gerçekleri dengeleyebilir ve kurgulayabilirler.
Vizyon sahibi liderler; kendilerinin ve örgütlerinin varolan koşullarını ve olanaklarını yalın bir gerçeklikle değerlendirebilirler. Bu değerlendirmelerini tasarladıkları geleceğe ulaşmada dayanak olarak kullanırlar. Bilinen koşullar sıçrama noktalarıdır. Düşlerini gerçekleşebilir hedefler haline dönüştürebilirler.
Değer; olayları, olguları, objeleri, kişileri tanımlamaya, yargılamaya yarayan ölçütler olarak tanımlanır. Nietzcshe için değer; insanın anlamlı gördüğü her şeydir.
Vizyon sahibi liderler; toplumlarında/örgütlerinde insan başarı ve davranışlarının yaşam için değerini gören, varolan beğeni yargılarının ötesinde bunlara değer biçen, bu değerlerle insanları yeni başarılara güdüleyenlerdir. Bu değerlerle örgütlerini farklılaştıran ve insan varlığını sürdürmenin geleceği hazırlamanın ön koşulu olduğunu düşünen kişilerdir.
Vizyon iletmek ve paylaşmaktır. Liderin özgün fikir ve değerleri, kurguları, düşleri; paylaşılmadığı ve bütünlenmediği sürece yalnızca düşüncelerde kalır ve bu da istenen şey değildir.
Vizyon riske girmek ve riski yönetmektir. Geleceği düşlemek, düşlerle gerçekleri dengelemek, değerlerle farklılaştırmak ve paylaşmak ve tüm bunları başarabilmek ancak riske girebilen ve girdiği riskin getireceği sorumlulukları üstlenebilen ve yönetebilen kişilerin özelliğidir.
VİZYON GELİŞTİRME
Vizyon geliştirmede iki aşama vardır: kişisel ve örgütsel vizyon.
Kişisel Vizyon: Burada üç önemli nokta vardır:
1- Kendine ilişkin algılar: Liderin kendini tanıması, zayıf ve güçlü yönlerini iyi bilmesi gereklidir. Kendini hangi liderlik biçiminde başarılı hissettiğini bilmelidir. Kişisel değerlerini belirlemeli
benimsediği değerler ve bunlara yüklediği anlamları bilmelidir. Eğer varsa tutucu, yargılatıcı ve geleneksel değerlerini gözden geçirmelidir.
2- Bir lider olarak kanıtlamak istedikleri: Toplumunda/örgütünde kanıtlamak istediği şeyleri tanımlamalı.
3- Toplumunda/örgütünde gerçekleştirmeyi istediği en önemli şeyler. Liderin neyi tanıtmak istediğini tanımlaması. Burada lider kendi bencillik boyutunu da sorgulamalıdır.
Bencillik; duyguların perspektif yasasıdır. Eğer liderin kendisiyle ilgili istemleri, toplumu ve örgütü için başarmak istediklerinden daha yakın, daha büyük ve daha ağır görünüyorsa (perspektif boyutu) kişisel hırsları ve beklentileri yani
bencilliği
ön plandadır. Bu durumda vizyon sahibi olmak tehlikeye düşer.
Örgütsel Vizyon: Liderin toplumuna/örgütüne ilişkin algılarını, düşüncelerini ve değerlendirmelerini tanımlaması ve ortaya koymasıyla başlar. Liderin örgütünün zayıf ve güçlü yönlerini bilmesi ve hayalindeki örgütü tanımlaması önemlidir.
VİZYONUN PAYLAŞILMASI
Vizyonun belirlenmesinden sonraki aşama vizyonun paylaşılması aşamasıdır. Geliştirilen vizyonun açıklanması, örgütün tüm üyelerinin paylaşması bakımından önemlidir. Vizyonun; açık, somut ve özgül bir biçimde tanımlanması gerekir. Yani vizyon misyon haline getirilmiş olmalıdır.
MİSYON: Ortaya konulurken ilk adım ben düşüncesinden biz düşüncesine ulaşmaktır.
Vizyon açıklanırken; önce misyon, sonra amaçlar oluşturulmalıdır.
Misyon sürecinde ise sırayla ben düşüncesinden biz düşüncesine ulaşma, bugünkü ve gelecekteki bizi tanımlama, gelecekteki biz için neler/hangi stratejiler yapılabilir konuları sorgulanmalıdır.
AMAÇLAR
Amaçlar Oluşturulurken; Neyi başarmaya kararlıyız? Uzun zamanda neye yönelmeliyiz? Soruları cevaplanmalıdır.
Amaçları Tanımlarken; Yalın ve anlaşılabilir bir dil kullanılmalı; vizyon ve misyonlara dayandırılmalıdır.
Amaçlar önem ve önceliklerine göre sıralanmalıdır.
Amaçlar belli bir zaman dilimin içermelidir.
Amaçlar gerçekleşebilir olmalıdır.
Amaçların kapsamı özenle belirlenmelidir.
Amaçların birbiriyle iç tutarlılığı olmalıdır.
Amaçlar vizyonu gerçekleştirmek için örgütün benimseyeceği strateji ve taktiklerle bağlantılı olmalıdır.
VİZYONUN İLETİLMESİ
Vizyonun iletilmesi süreci çeşitli aşamalardan oluşur:
İlk aşamada: çekirdek grup oluşturulur. Grupta kaç kişinin ve kimlerin yer alacağı belirlenir. Yöneticilerin tümü grupta yer almalıdır. Bu aşamada liderin; örgütün dinamikleri ve özellikleriyle ilgili ayrıntılı bilgisi olmalıdır. Kitapta 116. Sayfada aşamalar var!
İkinci aşamada: Grup üyeleri oluşturulmuş vizyonları tartışır, farklılaşan ve örtüşen yerleri belirlerler. Burada liderin görevi; üyeleri duygusal ve düşünsel anlamda güdülemiş ve yaratıcılıklarını ortaya koymayı sağlayabilmiş olmaktır. Paylaşıma hazır, destekleyici ve tarafsız olmalıdır.
Üçüncü aşamada: Misyon ve amaçlar kısa, açık, anlaşılabilir ve ulaşılabilir ifadelerle,
ayrıntılarla tanımlanmalıdır.
Dördüncü aşamada: Üyeler örgütün tümünde vizyonun paylaşılmasını sağlayacak grup çalışmalarını planlamalı, sonuçları tartışacakları ve bütünleştirecekleri çalışmalar düzenlemelidirler.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |