|
Geometri sözcüğü, yer ölçme anlamında Yunanca iki sözcükten meydana gelir. Sistemli bir bilim olarak temelleri M.O.300 lerde Oklit tarafından atılan geometri Eski Mısır ve Babil de yeryüzünün bazı bölümleri ve Dünya nın evrendeki konumuyla ilgili ölçüm yöntemleri olarak ortaya çıkmıştır. Babilliler ve Mısırlılar takvim yapmak için astronomik ölçümlere başvurmuşlar, vergi sistemlerinin gereği olarak, çiftçilerin ellerindeki toprağın büyüklüğünü bulmak için de ölçümler yapmış, alan formülleri bulup kullanmaya başlamışlardır. Tapınakları ve piramitleri yapabilmek içinde yükseklik, uzunluk ve açıları ölçmek, alan ve hacimleri hesaplamak zorundaydılar. Günümüzde bu tür ölçümler daha çok trigonometri nin alanına girmektedir. Açıların ölçümü anlamına gelen trigonometri matematiğin uzunluklarla açılar arasındaki ilişkileri ele alan bir dalıdır. Geometri ise günümüzde daha çok matematikçilerin cisimlerin içinde yer aldığı uzayla ilgili problemlerin çözümünde başvurduğu bir bilim dalıdır. Oklit, belirli reaksiyon yani genel kabullerden yola çıkarak geometriyi sistemli bir biçimde düzenlemiş, günümüzde oklit geometrisi diye anılan bilim dalının temelini atmıştır. 17.yy. da ise Fransada Rene Deskartes ve Pierre Fermat cebirsel yöntemlerin geometriye uygulanmasına dayanan analitik geometriyi geliştirmişlerdir. Oklit geometrisi önce nokta ve çizgi gibi basit öğelerden başlayarak onlarla oluşturulabilecek daha karmaşık konuları ele alır. Eukleides bu bilimin en kusursuz eseri olan geometri nin ögeleri adlı ünlü kitabını yazdı. İlk dört bölümü düzenleme ayrılmış olan bu eserin beşinci bölümü analizin ilkelerini verir ve bu bakımdan yalın geometriye yabancı kalır. Altıncı bölümde günümüzden çok farklı bir geometri diliyle ikinci dereceden denklemleri inceler. Sonraki üç bölömü aritmetikle ilgilidir. Onuncu bölümünde irrasyonel büyüklükler ve geometrik görüşleri ele alır. 11, 12 ve 13. bölümlerde de uzay geometrisini inceler. Sonradan Arkhimedes, Eukleides in tumunu bilmediği katı cisimleri inceleyip kürenin, koninin, dönel paraboloidin, elipsoidin özelliklerini ortaya koydu. Pergali Apollonois, koninin düzlem kesintilerini bularak, elips, hiperbol sözcükleri ni ortaya attı, 4.yy.da İskenderiyeli Pappos, kendisinden önce yaşamış bu üç büyük bilginin katkılarını öğrencileri için özetleyerek bazı eksikliklerini tamamladı. 18.yy. da Deskartes Geometri adlı yapıtında cebire dayanarak Analitik Geometriyi tanımladı. Desargues ve öğrencisi Pascal ın kurdukları izdüşümsel geometrinin ilkelerini 18.yy. ın büyük geometricilerinden Mange, Poncelat ve Chasles geliştirdiler.
| anasayfa
| sayfa başı |
geri |
|