Avrupa`da Hun İmparatorluğunun dağılması sırasında, iç Asya`da yeni bir kavimler göçü başlamıştı. Karadeniz`in kuzeyi yeni bir Türk göçüne uğradı. ilk gelenler Sabirler, Sarogurlar ve Onogurlar`dı. Kafkasya`nın kuzeyine yerleşen bu Ogur kavimleri, Makedonya ve Tesalya`ya kadar Bizans topraklarına akınlar yaptılar. Ogur kavimlerinden başka bu bölgeye Bulgar Türkleri`nin de geldiği biliniyor. Bizans kaynaklarında ilk kez 482 yılında "Bulgar" adından söz edilir. Nitekim Avarlar, egemenlikleri altındaki Bulgar Türkleri ile birlikte 7. yüzyıl başlarında Bizans Devleti`nin başkentini kuşatmışlardır.
552 yılında Göktürk Devleti`nin kurulması üzerine iç Asya`daki yurtlarından Batı`ya doğru kaçan Avarlar, Avrupa tarihinde önemli bir yere sahip oldular. Önce Kafkasya ve Karadeniz`in kuzeyine geldiler, Bizans`la anlaşarak onlar adına Sabirler ve Onogurlar gibi Türk kavimlerini yendiler. Bir Slav kabilesi olan Antların ülkesi üzerinden Tuna nehri kenarına kadar ilerlediler. Zaman zaman bütün Balkanlar`a, hatta Yunanistan`da Peloponez`e kadar akınlar yaptılar. Bulgar Türkleri ile birlikte 626 yılında İstanbul’u kuşattılar. Ünlü hükümdarları Bayan Han zamanında Avar İmparatorluğu`nun sınırları Dnyeper nehrinden Elbe Irmağı`na, Kuzey Denizi`nden Adriyatik`e kadar uzandı. Avar imparatorluğu, 776803 yıllarında Bulgar Türkleri hükümdarı Kurum Han`ın ve Büyük Şarl`ın aynı zamana rastlayan hücumları sonucu yıkıldı. Bugün Macaristan ve Orta Avrupa`da yapılan kazılar ve araştırmalar, Avarlar`ın iyi bir devlet ve ordu teşkilatına sahip olduğunu ve yüksek bir uygarlık düzeyine ulaştığını ortaya koyuyor Avrupa`nın doğusunda Sabir Devleti`nin yıkılmaya başladığı dönemlerde Hazarlar adıyla yeni bir Türk devleti ortaya çıktı. Batı Göktürkleri`nin devamı sayılan Hazarlar, onların askeri ve mülki teşkilatı üzerine yerleşmişlerdi. Üç yüz yıldan fazla hüküm süren bu devlet; Arap, Süryani ve Bizans kaynaklarında "Türk" adını taşır. Hazarlar, İran ile Bizans arasındaki mücadelede Bizans`ın müttefiki olarak hareket ettiler. 8. yüzyıl başlarında Azerbaycan`ı istila eden Arapların Hazar topraklarına da saldırdıkları ve merkezleri olan Belencer`i (Dağıstan`da) işgal ettikleri görülüyor. Halifelikle Hazarlar arasındaki mücadele 25 yıl kadar sürdü. Hazar orduları 762`den itibaren yeniden Kafkas yanın güneyine inerek bütün Azerbaycan ve Ermenistan`ı almış, Hazar kumandanı Ras Tarhın Gürcistan`a kadar ilerlemişti. Hazarlar bundan sonra diğer Türk kavimleri ve özellikle de Rus tehdidi altına girdiler, Peçenekler`le yaptıkları uzun mücadeleler sonucu 10. yüzyıl sonlarına doğru dağıldılar.
Doğu ve Güneydoğu Avrupa`da ve Balkanlar`da yaşayan diğer bir Türk kavmi ise Peçenekler’edir. Oğuz boylarından olup, 8. ve 10. yüzyıllarda, önceleri Bal kaş gölü civarında bulunan Peçenekler, Göktürk-Uygur mücadelesi sırasında yerlerini terk ederek Aral gölü civarına geldiler. Buradan daha Batı`ya hareket ederek, Hazarlar ile mücadele ettiler, Kuman ovalarına girip Don ve Dnyeper nehirleri arasındaki Macarları Batı`ya sürdüler. Hazarlar ile olan mücadelelerinde Rus knezlerine yardım ederek bu devletin kurulmasında rol oynadılar. 10. yüzyılda Don nehrinden Tuna ya kadar olan sahada egemen olan Peçenekler, 11. yüzyıl ortalarından itibaren Bizans topraklarına akınlar yaptılar. Ancak 1091 yılında Aşağı Meriç boyunda Kuman Bizans birleşik kuvvetleri tarafından ağır bir yenilgiye uğratıldılar. Bundan sonra siyasi bir varlık gösteremeyen dağınık Peçen ek gruplarından bir kısmı imparatorluk arazisinde iskan edildi. Balkanlar`da ve Macaristan`da kalanlar ise oralarda yerleşti ve yerli halkla kaynaşarak eridi. İslami Dönem Türk Tarihi Uygur Devleti`nin yıkılmasından sonra yerine Karlık, Çiğil ve Argul gibi Türk boylarına dayanan Karahanlı Devleti kuruldu (840). Karahanlılar devri Türk tarihinde önemli bir dönüm noktası sayılır. Çünkü Karahanlı hükümdarı Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet resmi din olarak kabul edildi. Karahanlılar, Orta Asya`da kurulan ilk Müslüman Türk devleti olmaları nedeniyle, Türk İslam kültür ve uygarlığı denilen tarihi gelişmenin temellerini attılar.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |