Balkan Yarımadası`nın kuzeyinde yer alan Romanya, Ukrayna, Moldavya, Bulgaristan, Macaristan, Voyvodina, Sırbistan ve Karadeniz arasında bulunmakta olup yüzölçümü 237.500 km2` dir.1992 yılı nüfus sayımına göre toplam nüfusu 22.760.449 dır. Resmi verilere göre bu nüfusun oluşumu şöyledir: %87.7 Romen, %7.1 Macar, %1.8 Çingene, %0.5 Alman, %0.3 Ukrayna, %0.2 Rus. Romanya`da resmen 29.533 Türk ve 24.449 Tatar bulunmakta ise de, bu sayıyı 15.000 ile 20.000 arasında arttırmakla gerçek rakam olan 70.000 yaklaşılabilir. Türkler, yoğun olarak Dobruca bölgesinde yaşamaktadırlar. Dobruca, Karadeniz ile Tuna nehri arasında kalan ve Bulgaristan`a kadar uzanan toprak parçasının adıdır. Dobruca, Romanya sınırlarında 14.492 km2 ve Bulgaristan`da 7780 km2 olmak üzere toplam 23.626 km2`lik bir alandan oluşmaktadır. Dobruca bölgesinde Müslüman unsuru olarak karşımıza Yörük Türkleri, yerleşik Nogay Türkleri ve Kırım ile diğer bölgelerden göç etmiş Tatar Türkleri çıkmaktadır. Çingeneler nüfus sayımlarında kendilerini Türk olarak yazdırmaktadırlar. Ayrıca, sayıları çok az olmakla birlikte, bu bölgede Gagavuz Türkleri de yaşamaktadır. 4 Eylül 1939 tarihinde Türkiye ile Romanya arasında yapılmış olan göç anlaşması sonucunda 130.000 ile 150.000 kişi Türkiye`ye göç etmiştir. 1944 yılında Komünistlerin yönetimi ele geçirmeleriyle Romen vatandaşı Türkler için felaketin başlangıcı olmuş ve zengin, aydın binlerce Türk idam edilmiştir. Vakıf arazilerine el konulmuş, kişilerin ve Müslüman Vakıfları`nın malları gasp ve talan edilmiştir. Mevcut okullar 1959 yılında kapatılmıştır. Mecidiye`de İmam yetiştiren İmam-Hatip Okulu 1967 yılında kapatılmıştır. Daha önce Türklerle meskun olan Adakale, 1960-1970 yıllarında Yugoslavya ve Romanya arasında yapılan anlaşma ile oluşturulan hidroelektrik santralı yüzünden sular altında kalmıştır. Burada yaşayan Türkler Romanya`nın çeşitli bölgelerine dağıtılmıştır. Resmi dil Romence`dir. Romanya`da okullarda Romence`nin yanı sıra Almanca ve Macarca da öğretilmektedir. Eğitim 6-16 yaş arasında zorunlu ve parasızdır. Genel liselerin yanında çok sayıda meslek okulu ve teknik okul bulunmaktadır. Bugün, Türkçe öğrenim seçmeli olup mesai sonrasında yapılabilmektedir. Romanya`nın kapsamlı bir sosyal güvenlik sistemi vardır. Bu sistem, tüm yurttaşlara parasız sağlık hizmeti sağlamaktadır. Öteki sosyal hizmetler ise emeklilik, yaşlılık ve iş göremezlik aylığı ile hastalık, annelik, iş kazası ve aile yardımlarıdır. Ülkede hayat düzeyi diğer Avrupa ülkelerine göre daha düşüktür. Yıllardan beri süren yiyecek sıkıntısı ve konut açığı ülkedeki en önemli sorunlardır. Romanya, 1989 yılındaki rejim değişikliğinden sonra liberal demokratik bir yapıya kavuşmuş ve Fransa`daki V. Cumhuriyet Anayasası`ndan esinlenerek hazırlanan yeni anayasa 8 Aralık 1991 tarihinde kabul edilmiştir. Yürütme gücü, doğrudan halk tarafından seçilen devlet başkanında bulunmakta, Devlet Başkanı hükümet üyelerini bizzat seçmektedir. Devlet Başkanı`nın görev süresi beş yıldır ve üst üste iki defadan fazla seçilmez. Romanya Millet Meclisi, iki meclisli olup, her ulusal azınlığın temsilcileri Mecliste yer alabilmektedir. Romanya`da oy kullanma yaşı 18`dir. Millet Meclisine seçilebilmek için 25, Senatoya seçilebilmek için ise 30 yaşında olmak gerekir. Her iki meclisin de görev süresi dörder yıldır. Aralık 1989 sonrası dönem, Romanya Türkleri için,Türkiye kapılarının ardına kadar açılması anlamına gelmiştir. Çünkü, her aileden Türkiye`de akrabası olanlar mevcuttur. Romanya`daki Müslümanlar Türkiye`ye göç etmek üzere yoğun bir ilgi göstermektedirler. Romanya`da 13 ayrı azınlığın her birinin bir milletvekili çıkarma hakkı bulunmakta, Yörük Türk ve Tatar Türk Toplumları ise iki ayrı azınlık olarak kabul edilmektedir. Tüm engellere rağmen, Yörük Türkleri ve Tatar Türkleri bir araya gelip bir federasyon oluşturmuşlardır. 2 Ekim1991 tarih ve 7642 sayılı kanunla Romanya Eğitim Bakanlığı azınlıklarla ilgili bir genel müdürlük oluşturmuştur. Aynı kanunun gereği olarak, müfredata 1992-1993 öğretim yılından itibaren ilkokul 5. sınıftan 12. sınıfa kadar, tüm azınlık okullarında olduğu gibi, haftada 3 saatlik bir "Ana Dil" dersi uygulaması başlamıştır. Bu dersler isteğe bağlı olarak yapılmaktadır. Dobruca bölgesinde çeşitli köy, kasaba ve şehirlerde 1993-1994 öğretim yılı itibariyle 1521 öğrenci ve 54 öğretmen ile Türkçe dersleri yürütülmektedir. Üniversite mezunu olan Tatar Türkleri önemli mevkilere gelmiş bulunmaktadırlar. Yörük Türkleri arasında üniversite mezunu parmakla sayılacak kadar azdır. XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu`nda Dobruca`da 196 camii bulunmaktaydı. Şimdi ise, Romanya`da ancak 80 camii açıktır. Mevcut bulunan 166 Müslüman mezarlığından 101`i viran haldedir. Kullanılmayan ve kullanılan camiler âcil bakıma muhtaçtır. Bazıları ise yıkılma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Vakıf arazileri komünizm döneminde görevlendirilen müftüler tarafından sahiplenilmemiş, çarçur edilmiş ve yok denecek kadar az bir şey elde kalmıştır. Mevcut din adamları 1967`de kapatılan Müslüman Mektebi`nin mezunları olup resmî memur olarak çalışmaktadırlar. Bunların bir kısmı İslâmî prensiplerin dışında hareket etmiş olup bugün toplum içerisinde saygınlıkları kalmamıştır. Türk-Tatar halkı arasında, Türkçe`ye "Müslüman`ca" denilmektedir. Türklük ile İslâmiyet, İslâmiyet ile Türkçe birlikte telakki edilmektedir. Türk-Tatar gençlerinin çok iyi anlaştıkları Romen arkadaşları bulunmaktadır. Romenlerin paskalya ve diğer bayramlarına Türkler de iştirak etmektedirler. Romenler de Türklerin bayramlarına iştirak etmektedirler. Romanya Türkleri`nin çıkardığı Karadeniz adlı Türkçe-Romence gazete yayın hayatını zorluklarla devam ettirmektedir. Romanya`da, Çavuşescu`nun devrilmesinde rol oynayan kişilere "Gazi" denilmektedir. Sayısı 420 civarında olan gazilerin toplum içersinde saygınlığı mevcuttur. Gazilerin ileri gelenleri arasında Türkler de vardır. Türkiye`den yayın yapan özel televizyon kanalları izlenilebilmektedir. Bu kanalların Türkçe öğrenime büyük katkıları bulunmaktadır. Romanya Türk`ünün temel hak ve isteklerini belirleyen bir milli belgesi mevcut değildir.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |