Dursun Murat Özden

Bilgilik / İpucu

Dursun Murat Özden

    Kategori: FELSEFE
    Konu: Realizm


Felsefede varlığın insan bilincinden bağımsız ve nesnel olduğunu öne süren görüştür. Oldukça yeni bir terim olmakla birlikte, eski Yunan ve ortaçağ felsefesinin belirli yönlerini de kapsayacak şekilde kullanılır. Bilgi kuramı açısından nesneyi özneye, bilineni bilene bağlı kılan İdealizmin; kavram açısından da şeylerin yapısının gerçekliğini sınırlayan Adcılığın ve ortaçağın sonlarına doğru Adcılığın yerini alan Kavramcılığın karşıtıdır.
Felsefi anlamda iki gerçeklikten bahsedilebilir. Bunlardan biri şeyin yapısına diğeri de şeylere ilişkindir. Birincisinde zihinden bağımsız somut, tikel ve görülmediğinde bile temel özelliklerini koruyan deney nesnelerinin varlığı kabul edilir. Birinci gruba, bir şeyin özünden o şeyin pay aldığı idea`nın anlaşıldığı Platoncu Gerçeklik, bir şeyin ne olduğunun anlaşıldığı Aristotelesçi Gerçeklik, bir şeyin mutlak, özgün ya da kendi cinsine özgün ya da kendi cinsine özgü yapısının anlaşıldığı ortaçağ Gerçekliği ya da tümeller Gerçekçiliği ve son yasalar ya da kuramsal modeller girer. İkinci gruba, dünyanın dışsallığını bir veri olarak kabul eden sağduyu Gerçekliği, nesnenin kendisinin, dışsal da olsa zihnin önünde duran ve algılamayı bekleyen tek birim olduğunu kabul eden yeni Gerçeklik ve zihnin, nesnenin kendisi yerine kopyasını kavramaya yöneldiği eleştirel Gerçeklik girer.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |