Dursun Murat Özden

Bilgilik / İpucu

Dursun Murat Özden

    Kategori: FEN BİLİMLERİ
    Konu: İyonlaşma


Bir elektroskobun topuzunu, bir bataryanın örneğin pozitif ucuna, kutusunuda negatif ucuna bir an için değdirerek, elektroskobu yükleyelim.
Elektrokobun içinin hava ile dolu olduğu açıktır. Hava moleküllerinin bazıları pozitif, bazıları da negatif elektrikle yüklü olsalar acaba ne olurdu? Pozitif yüklü moleküller negatif yüklü kutuya, negatif yüklü moleküller ise pozitif yüklü çubuğa doğru çekilirlerdi. Negatif yüklü moleküller çubuğa vardıkça, oradaki pozitif yüklerden bir kısmını nötralleştirirler ve elektroskop gitgide boşalır.
Oysaki böyle bir şey olmaz. Normal koşullar altında bir elektroskop uzun süre yüklü kalabilir. İçindeki hava iyi bir yalıtkandır. Yani hava molekülleri elektrikçe nötraldirler .Elektroskopu karbondioksit, helyum, argon vb. diğer gazlarla da doldursak hep aynı sonuca varırız.
Şimdi elektroskobun yanına radyoaktif bir madde yaklaştıralım; veya elektroskoba doğru bir X-ışını demeti gönderelim. Elektroskobun çabucak boşaldığını görürüz. Elektroskop iyice boşalmadan önce radyoaktif maddeyi uzaklaştırırsak, veya X-ışınını kesersek, boşalmanın durduğu izlenir.
Bu durumun, X-ışınlarının, veya radyoaktif maddeden yayılan ışınların, gaz moleküllerini elektrikle yüklü parçalara böldüğünü düşünerek açıklayabiliriz. Bu yüklü parçalara İyon denir. İçinde iyonlar oluşan bir gaz iyonlaşmıştır.
Normal bir gaz yalıtkan olduğu halde, iyonlaşmış bir gaz bir iletken gibi davranır. İyonlaşmış gaz içine sokulan pozitif yüklü bir cisim, negatif iyonları çeker. Negatif yüklü bir cisim de pozitif iyonları çeker. Her iki halde de, cisme değen iyonlar, cismin üzerindeki yükün gitgide nötralleşmesine sebep olurlar.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |