Ormanlar, yağış sularının yüzeysel akışla kaybını önleme, toprakta suyu depolama, suları süzerek temizleme, böylece niteliğini iyileştirme, taban sularını temiz sularla besleme, taşkınları önleme gibi ekolojik işlevlerle, tüm canlılar için son derece önemli ekolojik üretim yapmaktadır. Bunun ne kadar önemli olduğu, ülkemiz için şu şekilde açıklanabilir: Türkiye’nin ormanlık alan miktarı, yaklaşık 20 milyon hektar olduğuna göre, yağışlar, ülke yüzeyinin yaklaşık dörtte birinde ormanlarımızın tepe çatısına düşüyor demektir. Ülke ormanlarının büyük bir çoğunluğunun dağlarda olduğu düşünülürse, düşen yağışların büyük bir kısmının ormanların etkisiyle toprağa gireceği ve tüm canlıların yararlanması için büyük bir su potansiyeli oluşturacağı kolayca anlaşılır. Çünkü kentlerde, yollarda ve eğimli çıplak alanlarda yeryüzüne düşen yağışların büyük bir kısmı, yüzeysel akışlarla kanalizasyonlara, dere, göl, nehir ve denizlere ulaşır. Böylece, canlılar tarafından yararlanılmadan, yeniden hidrolojik dolaşıma (çevirime) girer. Oysa orman toprağına varan yağışların büyük bir kısmı toprağa girer ve toprakta depolanır. Orman toprakları, bol humuslu oldukları için sünger bir yapıya sahiptir. O nedenle orman toprakları, yüzeysel akışı azaltır, suların toprakta depolanmasını sağlar. Böylece, canlıların yararlanması için büyük potansiyeli oluşturur.
Ormanların Yüzeysel Akışı Azaltması:
Orman eko sistemlerinin,yüzeysel akışla olan su kaybını, çıplak toprağa kıyasla 15-17 kat kadar azaltabileceği belirlenmiştir. Bu etkisi; toprak özellikleri, eğim derecesi, yağış miktarı ve şiddeti gibi diğer doğal faktörlere göre çok değişir. Elmalı barajı su toplama havzasında yapılan ve yaklaşık aynı toprak koşullarına sahip bulunan üç örnekleme alanında ölçülen yüzeysel akışlar, toplam yağışın yüzdesi olarak, orman altında %18, çayırda %36, çıplak alanda %56 olarak bulunmuştur.
Orman Topraklarının Su depolama İşlevi
Eğim ve toprak özelliklerinin çok elverişli olduğu koşullarda, orman topraklarının, üzerine gelen yağışın hepsini (%100) sünger gibi emerek depolayabildiği belirlenmiştir.
Yapılan ayrı bir araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, orman topraklarının 10 cm kalınlığındaki üst toprak tabakasının 1 hektarlık alanda 500 ton kadar suyu depolayabildiği belirlenmiştir. Humus miktarı çok olan, gözenekler bakımından zengin bu toprağın, bu suları düşey yönde sızdırdığı ve taban sularını beslediği anlaşılmaktadır. Sonra bu depolanmış sular, kurak mevsimlerde kaynaklar halinde su verimi sağlamaktadır. Onun için, “Orman,suyu saklayan, damla damla harcayan bir hazinedir” özdeyişi çok kullanılmaktadır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |