Canlı varlıkları yaşadıkları tabiî ortamla ilişkileri (toprağın fiziksel-kimyasal etmenleri,iklim, barınakların topografyası ve görünüşü, hayvan ve bitki rekabeti) bakımından inceleyen bilim.
Tabiat bilgisi lügatine Haeckel’in kattığı ekoloji terimi, özellikle canlıların içinde bulundukları ortama uyumları bakımından kullanılıyordu. Daha sonra insan coğrafyası ve sosyoloji gibi insan birimlerine de girdi. Biyoloji bilginleri arasında yarattığı tartışmalardan çıkan sonuca göre, bu terimin anlamını canlıları çevreleyen ortamla sınırlandırma eğilimi çoğunluktadır. Fakat canlı varlık ile ortam arasındaki ilişkileri iki yönlü düşünmek gerekir. Çünkü her yaratık, öz varlığıyla ortamın yaratılmasına katılır. Ağacın kök saldığı toprak basit bir maden bileşiği değildir, bizzat ağacın da eseridir( toprağı örten canlı ölüleri, ortakyaşar organizmalar, kök salgıları, mekanik etkiler). Yaşama düzenlerinde görülen ilişkilerin tümüne birden genel ekoloji denir. Bu çeşit bir sistemleme kabul edilmese bile, biyolojik problemlerin anlaşılması bakımından ekoloji, temel unsurlardan biridir. Ekolojiye ilişkin bütün düşünceler uyum kavramına dayanır. Ekoloji tamamen evrim prensiplerinden doğmuştur. Metot anlaşmazlıkların ayrıntılarına girmeden diyebiliriz ki, bitki coğrafyacıları için her ekolojik inceleme, hem ele alınan alandaki ortamın karakterlerini, hem de bu ortama bağlı olarak yaşayan gruplarınkini analiz etmeyi gerektirir. Bozkır, ekvator ormanı, dağ çimenleri iklim ve toprağın belirlediği tiplerle ilişkili bitki tipleridir. Bu bitkilerin arasındaki bağ, bitkiler hakkında edinilen uyum bilgisi, yani daha anlaşılır ifade ile bitki fizyoloji sayesinde kurulur. İnsan coğrafyası, geniş ölçüde ekolojik karakter gösterir. İnsan gruplarının etkinliği fizik ortamın niteliklerine bağlıdır; bu nitelikler insan etkinliğine kolaylaştırır, zorlaştırır veya yöneltir; meşhur bir ifade ile tabi ata, ancak boyun eğilerek kumanda edilebilir. Fakat coğrafyacı, en ilkel topluluklardan modern tekniğe sahip topluluklara kadar bütün insan gruplarının tabiatta yaptığı büyük değişikliklere dikkat eder.
Ayrıca, Amerikalı sosyologlar, sosyal olayların, özellikle şehir toplumlarında geçen olayların incelenmesinde de ekolojiye yer verirler. Bir ilişki ağıyla birbirine bağlı olayların tümünü anlamaya çalışırlar. Buna göre belli homojen alanlarda geçen sosyal olaylar hep aynı karakterdedir; buna dayanılarak bağıntılar araştırabilir. Bu anlamdaki ekoloji Chicagolu Robert Ezra Parkın öğretisine dayanan sosyoloji okulunca uygulanmıştır.
Günümüzde ekolojiyi iki dala ayırma eğilimi vardır: bunlardan biri dış etkenlerden karşısında bireylerin reaksiyonları inceleyen “otoekoloji” öteki de birbirinden farklı ortamlardaki hayvan ve bitkilerin tümünü birden inceleyen ve bunları meydana getiren türlerin ayrıntılarıyla bir dökümünü yapan “sinekoloji”dir.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |