Tahta üflemeli bir çalgıdır. Alt kısmı geniş. üst tarafa doğru daralan tahta bir borudur.
Üç kısımda incelenebilir:
1-Bu kısma huni denir. Obuada olduğu gibi çalgının en geniş kısmı burasıdır. Orta kısma girebilecek bir şekilde sona erer. Böylece ikinci ve üçüncü kısımlar birbirine bağlanmış olur. Bu kısmın kalın seslerine ‘salümo’ denir.
2-Klarinet’in mekanizması bakımından en ayrıntılı kısımdır. Çalgının en parlak sesleri bu kısımdan elde edilir ve bu seslere’kleron denir. Üçüncü kısma girebilecek şekilde son bulur.
3-Bu kısım obuada olduğu gibi en dar kısım değildir. Üçüncü kısımdan sonra ayrıca iki ek kısım daha vardır ve çalgı bu eklerle son bulur.
Ek kısımlardan birincisine ‘varil’. ikincisine bek denir. Varil. klarinet’in ötki çalgılarla akort edilmesine yardımcı olur. Bek kamışın bir bilezik aracılığıyla kendi üzerinden bağlanması sonra. klarnetin sonuncu parçası durumundadır. En tiz sesler. üçüncü bölümde yer almışlardır.
Klarinet’in kamışı tek kanatlıdır. Obua kamışı kadar hassas ve ince bir parçadır. Sürtünme sonucunda bozulmuş.
çatlamış veya kırılmış olan uç taraf sağlam halindeki kalitede ses veremez.
Mekanizma 19 perdeden oluşur. Her perdenin bir veya iki. alttan ve üstten itici yayı vardır. Yaylar çelikten yapılmıştır ve levha halinde veya yuvarlaktır. Perdeler ise birbirine millere bağlanmıştır. madenden yapılmıştır. Mekanizmanın öteki kısımları gümüş veya nikeldir. Ağaç kısmı ise abanoz veya sedirdendir.
Klarinet ‘LA’ diyapozisyonuna göre si bemol yapılır. Partisi bir ton traspoze edilerek okunur. Notası ikinci çizgi sol anahtarıyla yazılır. Ses genişliği yaklaşık dört oktavdır.
Orkestrada aynı aileden olmak üzere. si bemol bas klarnet ve kontrabas klarnet kullanılır. Bandolarda ise. ayrıca la bemol ve mi bemol klarnetler vardır. Orkestrada partisi bulunduğu zaman. mi bemol klarnette kullanılır.
Klarinet . sürat bakımından üflemeli tahta çalgılar arasında en işlek olanıdır. Müzik tarihi boyunca. besteciler tarafından sıkça değerlendirilmiştir. Çalgının kompozisyona sağladığı en büyük yarar varyasyonlarıdır. Özellikle bandolarda. orkestradaki keman işlevini yapar. Varasyonlar ve pasajlar. özellikle bağlarda en güzel örneğini verirler. Staccato. en üstün düzeyine klarnette ulaşmıştır. ’Çift Dil’denilen ve uygulaması güç olan bu teknik –
Olanak.
klarinet’in özelliklerindendir. Dil. bağ ve sürat karışık olarak kullanıldığı zaman. derinlemesine bir renk ve ifade olanca gücüyle elde edilmiş olur.
Klarinet en iyi ve tatlı ‘piano’yapan bir orkestra çalgısıdır. Yaylı çaldılarla karışacak kadar bir hafif sese karşılık. kulak yırtıcı bir çığlığa varabilecek ölçüde sert bir ses kalitesine sahiptir. Crescendo ve diminuendo bakımlarından ise piyano kadar güvenilirdir.
klarnetin 1690 yılı dolayında Nünberg li Christoper Daner tarafından yapıldığı söylenmektedir.
Orkestrada ilk kez 1770’te Mozart’ın ‘Paris Senfonosi’ne girmiştir. Daha sonra bütün besteciler klarinet’in yüksek ses kalitesinden ve derinlemesine inen gizemli ses renginden yararlanmışlardır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |