İlk IBM uyumlu PC dizayn edildiğinde bir is makinesi olarak dizayn edilmişti. Dolayısıyla içerisinde bir ses isleme mimarisi bulunmuyordu. Ve bilgisayarlar uzun süre ses olarak sadece uyarı mesajlarını üretebildi. Macintosh beep ve klik seslerinden daha gerçekçi sesler üretebilen eklentilerini üretti, ama PC`ler hala entegre ses sistemlerine sahip değildi. Bu yüzden hala sonradan eklenen ses kartları kullanılıyor...
Sesin Anatomisi
İki veya daha fazla nesne etkileştiğinde, enerjisi sürekli değişen bir dalga yayar. Bu dalga etrafında hava basıncı yaratır. Ve beyin bunu ses olarak algılar.
Ses bir mikrofondan kaydedildiğinde, mikrofonun diyaframına uyguladığı basınç, o anki değişimlerine bağlı olarak analog bir elektrik akımına dönüşür. Böylece ses dalgası kaydedilmiş olur.
Ses Kartının Yapısı
Modern bir ses kartı içerisinde sesi kaydedecek ve oluşturacak birimler içerir. Ses oluşturmada iki temel yol vardır:
FM synthesiser ile
Dijitalleştirilmiş ya da örneklenmiş ses ile
Ses kartı içerisinde 16 bitlik (ses kartına bağlı) Dijital-Analog (DAC) ve Analog-Dijital (ADC) dönüştürücüleri ve bir programlanabilir örnek zamanlayıcı vardır. Bilgisayar bilgiyi dönüştürücülerden okur veya dönüştürücülere gönderir. Örnek zamanlayıcı da dönüştürücülerin PC tarafından kontrolünü sağlar. Bu sesin örnekleme frekansını belirler.
Çoğu ses kartı bir veya daha fazla direk bellek erişimi (DMA) kanalı kullanarak ses donanımından yazar ve ondan okur. DMA tabanlı ses kartları çalma ve kaydetme işlemi için kanalları kullanırlar. Eğer kart Full-Duplex ise çalma ve kaydetme için ayrı birer kanal vardır. Eğer Half-Duplex ise ayni kanalı paylaşırlar. Bu yüzden kayıt yapılırken bir şeyler çalınması mümkün değildir.
Frekans Modülatör. (FM)
1970`lerde Stanford Üniversitesinden Dr. John Chowning ses kartlarında kullanılan ilk frekans modülasyon teknolojisini geliştirdi. FM synthesiser`lar taşıyıcı denen bir sinüs dalgası oluşturur ve onu modülatör denen ikinci bir dalga ile birleştirir. İki dalganın da frekansı eşitlendiğinde ortaya kompleks bir dalga çıkar. taşıyıcı ve modülatör dalganın değişimleri ile enstrüman sesleri oluşturulabilir.
WaveTable
WaveTable sesi yaratmak için taşıyıcı ya da modülatör kullanmaz, gerçek enstrüman ses örneklerini kullanır. Bu örnekler enstrümanın oluşturduğu ses dalgasının dijital canlandırmasıdır. ISA tabanlı ses kartları üzerindeki ROM`da bunu taşırlar, daha yeni PCI ses kartları ise bilgisayarın kendi RAM`ini kullanır. Bilgisayar açıldığında sürücü tarafından örnekler RAM`e yüklenirler. Böylece örnekler yenilenebilir.
Örnekleme ve kayıt
Ses kartı analog bir sesi kaydettiğinde, ses dalgası dijital bilgiye çevrilip kaydedilir. Kaydedileni duymak için ses kartı dijital bilgiyi alıp analoga çevirir ve çıkışa verir.
Analogu dijitale çevirme işlemine örnekleme denir. Ses dalgası belli aralıklarla parçalara bölünür. Ve analog değeri dijital değere çevirir. Ses ne kadar fazla parçaya bölünürse yani bölünme frekansı arttırılırsa ses daha gerçekçi hale gelir.
CD’ de örnekler 16 bitlik dinamik sıralarda 44.1 kHz örnekleme frekansı ile saklanırlar. Bu saniyede 44100 parçalık ve genliği 16 bitlik bir sayı olan dalgadır.
Çoğu ses kartı sesi 16 bitlik çözünürlükte 44.1 veya 48 kHz`de örnekler. Daha düşük değerlere de inebilir. İyi bir ses kartı düşük seviyeli parazit ve Dijital-Analog Analog-Dijital dönüştürücüleri ile dikkat çeker.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |