Dursun Murat Özden

Bilgilik / İpucu

Dursun Murat Özden

    Kategori: COĞRAFYA
    Konu: Karadeniz Bölgesi


Karadeniz denince akla çay, fındık, tütün ve mısır alanları, denize dik inen dağlar, dar sahil şeridi boyunca uzayıp giden koylar, dağınık köyler ve iki bini aşkın yaylalar gelir. Karadeniz yaylaları, alp tipi çayırlıkların yaygın olduğu 2000-2200 m. ve üstündeki platolarda yer alır.
Karadeniz gezisine asırlık çınar ağaçları, kumsalı ve dalgalı denizi ile sevimli bir tatil kasabası olan Akçakoca`dan başlanabilir. Sanayi kentleri Ereğli, Zonguldak ve Karabük`ten sonra, iç kesimlerde yer alan, eşsiz güzellikteki geleneksel Türk evlerini barındıran, Unesco`nun uluslararası kültür merkezi olarak ilan ettiği Safranbolu gelir. İşlemeli bastonlarıyla ünlü Devrek iç kesimlerin, İ.Ö. 6. yüzyılda Milletliler tarafından kurulduğunda Sasamos adıyla anılan Amasra kıyının en güzel kasabalarından biridir; kayalık Amasra burnunda bir Bizans kalesi ve içinde, artık Fatih Camii olan eski bir kilise vardır. Mitolojideki `Amazon` adlı savaşçı kadınların yurdu olan Sinop, adını Amazon kraliçesi Sinope`den almıştır. Filozof Diyojen`in doğum yeri olan kent, rüzgarlara kapalı doğal koylarıyla Karadeniz`in en güzel tatil yerlerinden biridir
Miletli kolonistlerce İ.Ö. 7. yüzyılda kurulan, Osmanlılar 1461`de yöreyi fethedene kadar Bizans hükümranlığında kalan Trabzon, bölgenin en önemli kentidir. Yıllarca cami olarak kullanılan, şimdilerde Ayasofya Müzesi olan 13. yüzyıl Bizans kilisesi, kentteki en önemli eserdir. Bizans resim sanatının en güzel örneklerinden freskler, restore edilmiş kilisenin iç duvarlarını süsler.
Sarp bir tepenin orta kesiminde kayalar içine oyulmuş muazzam bir yapı olan Sümela Manastırı, 4. yüzyıla kadar gitse de, bugün ayakta olan kalıntılar 13-14. yüzyıla aittir. Manastır topluluğu, ana kaya kilisesi, iki şapel ayazma, hizmet birimleri, keşiş ve öğrenci odaları ile misafirhaneden oluşur. Vadideki dereden su getiren kemerler de görülebilir. Kaya kilisesi ve ona bağlı şapelin iç ve dış duvarları, İncil`den alınan konuların işlendiği fresklerle kaplıdır.
Doğuda yer alan Rize`de 16. yüzyıl İslam Paşa Camii ile Ceneviz kalesinin kalıntıları önemlidir. Anzer ve İkizdere yaylaları arasındaki İkizdere Kanyonu, planör sporu için önemli bir noktadır. Borçka kasabasının 27 km. kuzeydoğusunda, Artvin`e giden yol üzerindeki Şavşat Karagöl zengin flora ve faunasıyla, Artvin -Ardanuç karayolunun 25. km.`sinde yer alan Cehennem Deresi Kanyonu, ilginç jeolojik yapısıyla mutlaka görülmelidir.
Rize`den doğuya gidildiğinde, bir akarsuyun iki kıyısında kurulu, küçük ama güzel Çamlıhemşin kasabasına ulaşılır. İnişli yokuşlu Ayder yaylasından geçerken, mevcut birçok kaplıcanın birinde dinlenilebilir. Tırmanmayı sevenler için Kaçkar Dağları iyi bir başlangıç noktasıdır. Bölgenin doğal harikalarından biri olan Çoruh Nehri ve Fırtına Deresi üzerinde uluslarararası rafting şampiyonaları düzenlenmektedir.
Karadeniz halkının büyük çoğunluğu geçimini topraktan sağlar. Bölge tarımının en önemli özelliği, diğer bölgelerdeki başlıca tahıl türü olan buğdayın yerini bu bölgenin kıyı kesimlerinde mısırın almasıdır. Nitekim Türkiye`nin mısır üretiminin üçte birinden fazlası Karadeniz Bölgesi`nde gerçekleştirilir. Kıyı dağlarının gerisindeki ovalarda ise daha çok buğday ekilir. Bölgede arpa da önemli bir tahıl ürünüdür. Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları ile Gökırmak vadisinin Boyabat kesimi ve Devrez Vadisi`nin Tosya kesiminde pirinç yetiştirilir. Baklagiller üretiminde ilk sırayı fasulye, sanayi bitkilerinde ise şekerpancarı alır. Bölgede yetiştirilen diğer ürünler arasında patates, soğan, ayçiçeği ve kendir yer alır. Türkiye`de yalnızca Doğu Karadeniz`de yetişen çay ise bölgenin en önemli ürünlerindendir.
Karadeniz Bölgesi`nin özellikle doğu kesiminin başlıca meyvesi fındıktır. Karadeniz kıyı şeridi fındık ağaçlarıyla kaplıdır. Rize kesimlerinde seyrek olan fındıklıklar Trabzon kesiminde sıklaşır, Giresun ve Ordu illerinde en yoğun halini alır. Elma üretimi de oldukça fazla olan bölgede son yıllarda kivi ve avokado gibi meyveler de yetiştirilmeye başlanmıştır.
Karadeniz Bölgesi`ndeki başlıca sanayi kuruluşları Karabük ve Ereğli`deki demir çelik tesisleri, Çatalağzı Termik Santrali, Zonguldak çevresindeki taşkömürü havzaları, Murgul bakır üretim tesisi ve bölgenin çeşitli kesimlerindeki şeker, kağıt, sülfirik asit, bitkisel yağ, çay, fındık kırma ve fındık ürünleri, balık unu ve sigara fabrikalarıdır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |