|
SIRP İSYANI (1804) Sebepleri: 1)- Fransız İhtilalinin Milliyetçilik, bağımsızlık ve hürriyet gibi fikirlerinin Sırplar üzerinde etkili olması 2)- Savaşların Sırbistan toprakları üzerinde geçmesi ve bu savaşlar sırasında Sırbistan`ın sık sık el değiştirmesi 3)- Sırbistan`daki Yeniçerilerin olumsuz davranışları 4)- Rusya’nın kışkırtması İsyan: Bu sebeplerden dolayı 1804`de KARA YORGİ liderliğinde Sırplar ayaklandı. NOT: Osmanlı Devletinde "Milliyetçilik" akımı neticesinde ayaklanan ilk topluluk SIRPLAR`dır. Sırplarla İlgili Antlaşmalar: 1)- 1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan BÜKREŞ ANTLAŞMASI`nda Sırplara bazı haklar verildi. 2)- 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan EDİRNE ANTLAŞMASI`nda Sırp’la özerklik verildi. 3)- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLİN ANTLAŞMASI`nda Sırbistan bağımsızlığına kavuştu.
YUNAN İSYANI SEBEPLERİ: 1)- Fransız ihtilalinin milliyetçilik, bağımsızlık gibi fikirlerinin etkisi 2)- Rusya`nın ve Avrupa Devletleri`nin kışkırtması 3)- 1804 de kurulan Etniki Eterya Cemiyeti`nin çalışmaları İSYAN: 1821`de Mora`da başlayan isyan kısa sürede büyüdü. Osmanlı hükümeti Mısır Valisi Mehmet Ali Paşadan yardım istedi. M. Ali Paşa yardım karşılığında II. Mahmut’tan Mora ve Girit valiliklerini kendisine verilmesini istedi. Osmanlı ve Mısır donanması isyanı bastırdı ve NAVARİN limanına çekildi. Ancak Yunan isyanının bastırılması Batılıların işine gelmedi. İngiltere, Fransa, Rusya ve Avusturya Osmanlı devletine ültimatom vererek Yunanistan`a bağımsızlık verilmesini istediler. Bu istek reddedilince Osmanlı ve Mısır donanmasını NAVARİN de yaktılar. Rusya Osmanlı`ya savaş ilan etti. NOT: Navarin olayı Osmanlı Donanmasının yaşadığı 4 felaketten biridir. Birincisi 1571 İnebahtı, İkincisi 1770 Çeşme, Üçüncüsü 1827 Navarin, Dördüncüsü 1853 Sinop’tur EDİRNE ANTLAŞMASI (1829) Maddeleri: 1)- Eflak-Boğdan ve Sırbistan’a özerklik verildi. 2)- Yunanistan bağımsız olacaktı. 3)- Rus ticaret gemileri boğazlardan geçebilecekti. 4)- Prut nehri sınır olacaktı. 5)- Osmanlı Devleti savaş tazminatı verecekti
MISIR VALİSİ MEHMET ALİ PAŞA`NIN İSYANI (Denize düşen yılana sarılır.) SEBEPLERİ: 1)- Yunan isyanının bastırılmasında II. Mahmut`a yardım eden Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşaya vaat edilen yerlerin verilmemesi 2)- Mehmet Ali Paşanın Navarin olayından sonra padişahtan izin almadan ordu ve donanmasını geri çekmesi. 3)- 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşında yardım istenildiği halde Mehmet Ali Paşanın yardım göndermemesi İSYAN: II. Mahmut Mehmet Ali Paşayı görevden almak için hazırlanırken Mehmet Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşa, üzerine gönderilen padişah kuvvetlerini yenerek Konya`ya ilerledi. Bu zor durum karşısında padişah yabancı devletlerden yardım istedi. İngiltere ve Fransa bu isteğe kayıtsız kaldılar. II. Mahmut son çare olarak (denize düşen yılana sarılır diyerek) Rusya`dan yardım istedi. Bir Rus donanması İstanbul boğazını geçerek Büyük dere önlerine demirledi. Osmanlı Rus yakınlaşması İngiltere ve Fransa`yı telaşlandırdı. Hemen devreye girerek Mehmet Ali Paşa ya baskı yaptılar. Bunun üzerine Mehmet Ali Paşa ile II. Mahmut arasında KÜTAHYA ANTLAŞMASI imzalandı.(14 Mayıs 1833) KÜTAHYA ANTLAŞMASI(14 Mayıs 1833) 1)- Mehmet Ali Paşaya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak Suriye valiliği de verilecek. 2)- Oğlu İbrahim Paşaya da Cidde valiliğine ek olarak Adana Muhassıllığı (O bölgenin vergilerini toplama hakkı) verilecek. NOT: Bu antlaşma Mısır sorununu geçici olarak çözmüş fakat iki tarafta bu anlaşmadan memnun olmamıştır. NOT: Kütahya antlaşmasına rağmen kendisini güvende hissetmeyen II. Mahmut Rusya’yla HÜNKAR İSKELESİ antlaşmasını imzalamıştır.(1833) HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI (8 Temmuz 1833) 1)-Osmanlı bir saldırıya uğrarsa Ruslar asker ve donanma gönderecek, ancak masrafları Osmanlı ödeyecek. 2)-Rusya bir saldırıya uğrarsa Osmanlı boğazları kapatacak. (İngiltere ve Fransa`ya karşı) 3)-Bu antlaşma 8 yıl sürecek. ÖNEMİ: 1)-Rusya bu antlaşmayla boğazlar üzerinde büyük avantaj sağlayıp,Karadeniz’deki güvenliğini artırmış oldu. 2)-Bu antlaşmayla BOĞAZLAR MESELESİ ortaya çıkmıştır. 3)-Bu antlaşma Osmanlının boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını TEK BAŞINA kullandığı son antlaşmadır.
| anasayfa
| sayfa başı |
geri |
|