Tarihin kaydedildiği zamandan beri önemli bir yerleşim merkezi olan Sivas, asırlar boyunca önemini korumuş ve özellikle Milli Mücadele yıllarında Milli Mücadeleye başlangıç olması ona tarihin en kıymetli değerini vermiştir. 19 Mayıs 1919`da Samsun`a çıkan Mustafa Kemal Paşa, Amasya ve Tokat`tan sonra 27 Haziran 1919 günü Sivas`a gelerek yapılan toplantıda ülkenin durumu görüşülmüş ve en kısa zamanda Sivas`ta bir kongre yapılmasına karar verilmiştir. 2 Eylül 1919 günü Sivas`a gelen Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve beraberindeki heyet tarafından 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00`da bugünkü Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi binasında Sivas Kongresi açılmıştır.
Kongrenin resmi çalışmaları yedi gün sürmüştür. Görüşülen gündem;
1.Başkanlık divanı seçimi
2.Erzurum Kongresi tüzük ve beyannamesinin Sivas Kongresinde değiştirilerek kabulünün teklifi ve görüşme açılması
3.Kongre delegelerinden 25`inin hazırladığı muhtıranın görüşülüp tartışılması
4.Üyelerin teklif ve temennileri
Gündemin ilk maddesi görüşüldü ve Mustafa Kemal Paşa 3 muhalif oya karşı çoğunlukla başkan seçildi. İkinci başkanlığa İsmail Fazıl Paşa ile Rauf Bey getirildiler. İstanbul delegesi İsmail Hami Bey ile Afyonkarahisar delegesi Mehmet Şükrü Bey divan katipliklerine seçildiler. Sivas Kongresine katılan delegeler;
1) M. K. Atatürk
2.Hüseyin Rauf Bey (Orbay)
3.Bekir Sami Bey (Kunduk)
4.Raif Efendi (Dinç)
5.Fevzi Efendi (Fırat) Heyeti Temsiliyeye seçilen;
6.Refet Bey (Bele)
7.İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy- İstanbul Delegesi-Emekli General)
8.İsmail Hami Bey (Danişment - İstanbul Delegesi-Mülkiyeli Gazeteci)
9.Hikmet Efendi (İstanbul Delegesi-Askeri Tıp Öğrencisi)
10.Başağazade Yusuf Bey (Başkaya-Aydın Denizli Delegesi)
11.Küçükağazade Necip Ali Bey (Küçük Ağa -Aydın Denizli Delegesi-Hukuk öğrencisi)
12.Dalamanlızade Mehmet Şükrü Bey (Aydın Denizli Delegesi-Eski Mutasarrıf)
13.Hakkı Behiç Bey (Aydın Denizli Delegesi-Eski Mutasarrıf)
14.Macit Bey (Aydın Alaşehir Delegesi-Hakim-Şarkışlalı)
15.İbrahim Süreyya Bey (Yiğit- Aydın Manisa Delegesi-Eski Mutasarrıf)
16.Mehmet Teyfik Bey (Ankara Çorum Delegesi- Müftü - Malatyalı)
17.Sabıkzade Abdurrahman Dursun Bey (Ankara Çorum Delegesi-Lise Öğretmeni)
18.Tatlızade Yusuf Bahri Bey (Ankara Yozgat Delegesi-Tüccar-Çiftçi)
19.Tatlızade Nuri Efendi (Kastamonu Delegesi-Genel Meclis üyesi)
20.Sami Zeki Bey (Kastamonu Delegesi-Emekli Binbaşı)
21.Kesrizade Salih Sıtkı Bey (Afyonkarahisar Delegesi)
22.Mehmet Şükrü Bey (Koçzade - Afyonkarahisar Delegesi-Hukukçu-Gazeteci)
23.Bekir Bey (Afyonkarahisar Delegesi)
24.Ahmet Nuri Bey (Bursa Delegesi-Eski Mutasarrıf)
25.Osman Nuri Bey (Özpay -Bursa Delegesi-Dava Vekili)
26.Asaf Bey (Bursa Delegesi)
27.Siyahızade Halil İbrahim Bey (Eskişehir Delegesi-Taşocakları Sahibi)
28.Bayraktarzade Hüseyin Bey (Eskişehir Delegesi-Tüccar)
29.Hüsrev Sami Bey (Kızıldoğan-Eskişehir Delegesi-Askerlikten ayrılma)
30.Ratıpzade Mustafa Efendi (Soylu-Niğde Merkez Delegesi-Çiftçi)
31.Dellalzade Hacı Osman Efendi (Niğde Nevşehir Delegesi)
32.Halit Hami Bey (Niğde Bor Delegesi-Mal Müdürü)
33.İmamzade Ömer Mümtaz Bey (Kayseri Delegesi)
34.Katipzade Nuh Naci Bey (Yazgan Kayseri Delegesi-Tüccar)
35.Kalaçzade Ahmet Hilmi Bey (Kalaç - Kayseri Delegesi-Eski Mebus- Mülkiyeli)
36.Karavasıf Bey (Gaziantep Delegesi-Emekli Kurmay Albay)
37.Boşnakzade Süleyman Bey (Samsun Delegesi)
38.Mashar Müfit Bey (Kansu-Hakkari Delegesi-Eski Vali)
Verilen iki önerge üzerinde tartışmalar üzerine Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Nizamnamesi görüşülüp kabul edildi. Manda ve himaye konusunda şiddetli tartışmalardan sonra on maddelik kongre beyannamesi yayınlanarak 11 Eylül 1919 da toplantı sona erdi.
12 Eylül 1919 da halkın da katılmasıyla bir toplantı düzenlendi. Tören yapılarak çalışmalara son verildi.
Atatürk ve arkadaşları, Kongreden sonra uzun bir süre Sivas`ta kaldılar. 18 Aralık 1919 günü Heyet-i Temsiliye ile birlikte Ankara`ya hareket ettiler.
Kongre Beyannamesinin Özeti :
1.Milli sınırlarımızın dahilinde Müslüman halk birbirine bağlı birer kardeştirler.
2.Devletin ve milletin bütünlüğünü milli istiklalimizin güvenliğini sağlamak için milli iradeyi hakim ve milli kuvvetleri amir kılma zorunludur.
3.Vatanı korumak için topluca savunma esası kabul edilmiştir.
4.Azınlıklara bağımsızlığımızı sarsıcı yeni haklar tanınmayacaktır.
5.Vatan ve milleti kurtarmak için gerekli tedbirler alınmıştır.
6.Vatanı ve milleti kurtarmak için dini, coğrafi ve hukuki bütünlüğüne karşı girişilen haksızlıkların sona ermesi beklenir.
7.Her çeşit dost yardımlarına, karşılıklı anlayışa dayanan bir barışı kabule hazırız.
8.En yakında Milli Meclisi toplayarak milletin mukadderatına el konması zorunludur.
9.Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuştur. Her türlü ayırıcı akımlardan, şahsi ihtiraslardan uzaktır. Bütün Müslüman vatandaşlarımız tabii üyedir.
10.Kongrece bir Temsilciler Heyeti seçilmiştir. Köylerden il merkezlerine kadar Milli Teşkilat birleştirilmiş ve güçlendirilmiştir.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |