Doğada bulunan bütün mineraller vücudumuzda da bulunur. İşte bu, onların ne kadar önemli ve sürekli tedarik edilmesi gereken maddeler olduğunu gösterir. Mineraller sağlıklı yaşam için gereklidir. Onlar olmadan vücut yaşaması için gerekli fonksiyonları sağlıklı bir şekilde sürdüremez. Mineraller vücudun kendi kendine oluşturamadığı inorganik maddelerdir. Sağlığımız için çok önemli olan 15`ten fazla sayıda mineral vardır. Mineraller çoğunlukla vitaminlerle birlikte çalışarak vitaminlerin en fazla ihtiyaç duyulan bölgeye ulaşmalarını sağlarlar. Vitaminler de mineraller için aynı şekilde çalışır. Mineraller hücre korunması ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için önemlidir. Mineraller aynı zamanda kan basıncı, kalp ritmi, kas fonksiyonları, vücuttaki sıvı dengesinin muhafazası, üreme ve daha pek çok fonksiyonda önemli rol oynarlar. Bilimsel çalışmalar göstermiştir ki, mineral kaybı ve eksikliği sağlığımızı direkt olarak etkiler.
KALSİYUM : Yetişkinlerde 800 mg, Çocuklarda 1200 mg
Kemiklerin ve dişlerin gelişimi ve dayanıklılığı için gereklidir. ~ %90 kemiklerde bulunur. Uyartıların taşınmasında ve kasların kasılmasında önemli bir yeri vardır. Ani kalsiyum azalmaları tetanos benzeri kramplara neden olur. Kronik kalsiyum eksikliği büyümede durgunluğa, beslenmede isteksizliğe, metabolizmanın artmasına, raşitizme, arka bacakta uyuşmalara ve felce ve sonuçta ölüme neden olur. Bu durumda kan kalsiyum miktarı % 5-6 mg`a düşer. Ayrıca kanın pıhtılaşmasında yardımcıdır.
Temel Kaynakları : Süt ve süt ürünleri, soya fasulyesi, kuru fasulye, sardalye, som balığı, yer fıstığı, yeşil sebzeler, bütün tahıllar.
FOSFOR : Yetişkinlerde 800 mg, Çocuklarda 1200 mg
DNA, RNA, kemikler, dişler ve birçok bileşiğin yapısına katılır. Hücrenin enerji metabolizmasında önemli bir rolü vardır. Kasların kasılmasında, dokuların büyüyüp onarımında, enerji üretiminde, uyartıların taşınmasında, merkezi sinir sisteminin sağlığı ve kalp ve böbreklerin çalışmasında önemlidir. Fosfat azlığı büyümeyi durdurur ; iskelet bozukluklarına ve sonuçta ölüme neden olur.
Kandaki fosfat miktarı her zaman kalsiyumun miktarına oranlanarak sabit tutulur. Kalsiyumun kanda aşırı artması, kemiklerden fosfatın çekilmesine, böylece kemiklerin yumuşamasına neden olur. Tersi durumlarda, kemiklerden kalsiyum çekilir ; fakat bu daha yavaş olur.
Temel kaynakları : Hemen hemen bütün besinlerde bir miktar vardır. Özellikle kırmızı et, beyaz et, yumurta, balık, süt ürünleri, bütün tahıllar, fındık.
SODYUM : Yetişkinlerde 500 mg
Bütün vücut sıvılarında (kan, ter, gözyaşı. ) sodyum bulunur. Potasyum ve klor ile birlikte vücut sıvısının dağılımını, pH dengesini korur. Potasyum ile birlikte kasların kasılmasını ve sinirlerin çalışmasını da yardım eder (Hücre zarındaki Na - K pompası ile).
Azlığında deride, gözün bağ dokusunda ve üremede bozukluklar ortaya çıkar. Fazlalığında potasyum kaybına yol açar, vücuttaki suyu tutar ve böylece kan basıncını artırır.
Temel kaynakları : Günlük diyetimizde çoğu sodyumu sofra tuzundan alırız. ( 1 çay kaşığı tuzda 2000mg kadar sodyum bulunur) Bunun dışında alkolsüz içecekler, et, balıkyağı, baharatlar, çerezlerde de bulunur.
POTASYUM : Yetişkinlerde 2000 mg
Kalsiyum ve fosfordan sonra vücuttaki en çok bulunan 3. mineraldir. Vücuttaki Na : K oranının sabit tutulması gerekir. Sık sık sodyum ve klor ile birlikte çalışıp vücuttaki su dağılımını (dengesini) ve pH dengesini korur, özellikle hücre zarındaki Na - K pompası ile uyartıların iletimini, kasların kasılmasını artırır, kalp atışı ve kan basıncını düzenler
Potasyum aynı zamanda protein sentezi, karbonhidrat metabolizması, insülin salgısı içinde gereklidir
Zihinsel bir streste kan basıncının artmasıyla, adrenalin miktarını düşürerek kan basıncını düşürmeye yardım eder.
Temel kaynakları : Potasyumu bitkisel besinlerden alırız ve günlük besinlerde yeteri miktarda vardır
Klor : Yetişkinlerde 750 mg
Sodyum ve potasyum ile beraber vücut sıvısının dağılımını ve pH`ının sabit kalmasına yardım eder. Kas ve sinir hücrelerinin sağlıklı çalışmasında yardımcıdır. Mide özsuyunda bulunan HCl `ün temel elementidir.
Azlığında sindirim ve büyüme bozuklukları ortaya çıkar
Temel kaynakları : Günlük alınan doğal besinle de yeterince bulunur. Sadece bir tutam sofra tuzunda 250 mg klor vardır.
MAGNEZYUM : Erkeklerde 350 mg, Bayanlarda 280 mg, Hamile bayanlarda 320 mg
Birçok enzimin tepkimesi için gereklidir. ATP- ADP döngüsünde koenzim (bak enzimler) rolü vardır. Kasların ve sinirlerin düzenli çalışması için, kemiklerin sağlığı için gereklidir. Kalsiyumun emilimine yardımcı olur.
Azlığında damar genişlemesi, kan miktarında artma, aşrı duyarlılık, beyindeki Purkinje hücrelerinde bozukluk, böbrek bozuklukları, kramplar, büyümede durgunluk, saç dökülmesi, ödem ve sonuçta ölüm ortaya çıkar. Bu bozukluklar çok uzun süre magnezyum alınmadığı zaman meydana gelir ; çünkü vücuttaki magnezyumun % 70`i kemiklerde depo edilmiş olarak bulunur.
Magnezyumun büyük bir kısmı, organizmalar tarafından kalsiyum ile birlikte karbonat halinde tortul kayaçlar içersine depo edilmiştir.
Temel kaynakları : Süt ürünleri, fındık, bütün tahıllar, baklagiller
DEMİR :
Yetişkinlerde 10 mg, Hamile bayanlarda 30 mg
Vücut için gerekli esansiyel minerallerden biridir. Hemoglobin (kırmızı kan hücresi),miyoglobin (kas pigmenti) ve enzim üretimi için gereklidir. Vücuttaki demirin sadece %8`i kan damarlarından absorblanır. Demir vücutta büyümeye yardım eder,yorgunluğa karşı ve hastalıklardan korunmada kullanılır. Demir özellikle kadınlar için daha önemlidir. Çünkü kadınlar 1 ay içinde erkeklerin kaybettiklerinden 2 kat daha çok miktarda demir kaybederler. Bugün demir kadınlarda eksikliği en çok görülen mineraldir. Ayrıca demir, vücuttaki B-grubu vitaminlerinin kullanımını arttırır.
Temel kaynakları : kırmızı et, tavuk, deniz ürünleri ve diğer hayvansal kaynaklarda, koyu yeşil sebzelerde, bütün tahıllarda, kuru meyveler ve diğer bitkisel kaynaklarda bulunur.
BAKIR : Yetişkinlerde 1. 5 mg - 3 mg
Melanin (derimize renk veren pigment) ve hemoglobin pigmentlerinin sentezinde kullanılır. Bakır olmazsa, demir hemoglobine bağlanamaz.
Kan basıncını ve kalp atışını düzenlemede yardımcıdır. Kan damarlarını, kemikleri, ten donları, sinirleri güçlendirir. Bağışıklık sistemini destekleyebilir.
Temel kaynakları : En zengin bakır kaynakları deniz ürünleri ve sakatatlardır. Bunun dışında pekmez, fındık-fıstık, yeşil sebzeler, karabiber, kakao.
ÇİNKO : Yetişkinlerde 15 mg, Hamile bayanlarda 30 mg
Bir çok olayda görev alır :
* DNA ve RNA sentezinde
* Kemiklerin gelişimi ve büyümesinde
* Hücre solunumunda
* Sindirim enzimlerinde ve enerji metabolizmasında
* Yaraların soyulmasında
* Karaciğerin zehirli maddeleri atımında
* Kalp atışı ve kan basıncının ayarlanmasında
* Tat ve koku alımında
Temel kaynakları : Yağsız et, deniz ürünleri, yumurta, soya fasulyesi, peynir, istiridye, bira mayası, tahıllarda.
İYOD : Yetişkinlerde 150 mg
Bir çok tiroit hormonun yapısına katılır.
Sinir ve kas hücrelerinin çalışmasında, tırnak, saç, deri, dişlerin gelişiminde ayrıca fiziksel ve zihinsel gelişimde etkilidir.
Temel kaynakları : Deniz ürünlerinde ve özellikle tuzlu su ürünlerinde. Sardalye, istiridye, midye ve tuzlu su balıkları.
FLOR: Yetişkinlerde 1. 5 mg - 4 mg
Sağlıklı dişler ve kemikler için gereklidir. Dişlerde mine tabakasının sert oluşmasında yardımcıdır ve dişleri çürümekten korur. Fazla dozlarda toksik etki yapar
Temel kaynakları : Deniz ürünleri özellikle som balığı ve sardunya, peynir, et, çay, florlu su.
KROM : Yetişkinlerde 50 mg - 200 mg
İnsülin hormonu ile beraber çalışarak, vücudun şeker kullanımını düzenler ve yağ asidi metabolizması için de gereklidir.
Temel kaynakları : Maya, karaciğer, yağsız et, kümes hayvanları, şeker pekmezi, yumurta, peynir ve bütün tahıllar.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |