Dursun Murat Özden

Bilgilik / İpucu

Dursun Murat Özden

    Kategori: SOSYAL BİLİMLER
    Konu: Thomas More ve Ütopya


Her şeyden önce Thomas More’un yaşamından bahsetmek gerekirse kendisinden sonra gelecek pek çok toplum bilimciyi etkilemiş bu yazar Ütopya’nın isim babası olmasının yanında düşüncelerinden ölümü pahasına dönmemiş bir yazardır.
Gençliğinde dostlarının da etkisiyle hukuku seçer. Bu mesleği ve bilge kişiliği sayesinde kralın yanında bakan olarak çalışmaya başlar. Fakat bu durum bile onu düşüncelerinden vazgeçirememiştir. O Ütopyasında komünist bir düzenden bahsetmekten çekinmemiş ve herkesin eşit olduğu bir yaşantı hayal etmiştir.
Onun hayalini kurduğu ülke hakkında bilgi vermek gerekirse onun ülkesinde hiç kimse özel mülk kavramını bilmez. Herkesin evi aynı stildedir. Evlerde bir sokak bir de bahçe kapısı var ve kilit yoktur. Herkes istediği eve girebilir. Sahiplik duygusu olmasın diye 10 yılda bir ev değiştirilir. Evlerin böylesine düzenli olduğu bir adada kıyafetlerde oldukça düzenlidir. Hemen hemen herkes aynı şekilde giyinir.
Köylerde 40 kişinin çalıştığı çiftlikler bulunur ve bunlar yaşlı ve bilge olan biri kadın ve biri erkek iki kişi tarafından yönetilir. Çalışma süreleri de sadece 6 saattir. Bu durumu More günümüzde çalışan kesimin sadece kendisine değil zengin kesime de bakması gerektiğini, dolayısıyla bu durumun emekçilerin işlerini oldukça zorlaştırdığını söyleyerek açıklıyor ve Ütopya gibi eşitlikçi bir ülkede insanların 6 saat çalışmasının onlara yettiğini söylüyor.
Ütopya’da ki başka bir durum ise hayvanların Ütopya halkı tarafından öldürülmemesi. Ütopyada bu işi Ütopya halkı yerine köleler yapar. Bu durum Ütopyalıların böyle vahşi davranışlardan uzak kalmasını sağlamaktadır.
Ütopya’da savaş zaferleriyle de övünülmez. Sadece zorunlu hallerde savaşa girerler. Altın ve gümüş ise sadece savaş için tutulur.
Mutluluğu zevkte bulan bir ahlak ve çilecilikten uzak bir dinsel tutum söz konusudur. Kadınlar da rahip olabilir, rahipler onurlandırılır ama toplumda güç sahibi de değildirler.
Kitabın başlarında denizci ile esas kahraman arasında ilginç bir diyalog geçer denizci “Öldürmek (ölüm cezası) hırsızlığı cezalandırmak için çok ağır, hırsızlığı önlemek içinse çok hafif bir cezadır. Siz hırsızlık yapanlara ceza vermeye çalışacağınıza kimsenin çalmak zorunda kalmaması için çalışsanıza” der. Buna esas kahraman “fakat bazıları çalışmak yerine hırsızlığı seçiyor” deyince denizci de ona savaşlar yüzünden artık çalışamaz hale gelmiş insanlardan yada çalışmak isteyip de iş bulamayanlardan bahsediyor.Thomas More burada hırsızlığı savunmak yerine bu olgunun gerçek sebeplerini ortaya koymaya çalışıyor.
Thomas More kitabında sadece tam eşitlikle adaletin yerine gelebileceğini belirtiyor ve tam eşitliğinde Ütopya gibi bir düzenle sağlanabileceğini söylüyor. Her ne kadar kitabın sonunda Ütopya ile ilgili eleştirilerde bulunsa da bu daha çok kendini kilisenin gazabından korumak istemesinin bir sonucudur. Ayrıca More kitabında köle anlayışını da çok değişik bir biçimde ele almıştır. Onun yarattığı ülkedeki kölelik disiplin altına alınmış ve yararlı işlerle uğraşan kişilerden oluşuyor. Onun yarattığı ülkede köleler bir gün özgür olabilecek insanlardan oluşuyor.
Genel olarak bakıldığında Ütopya halkı oldukça mutlu ve zengindirler. Özel olarak hiçbir şeyleri olmamasına karşın oldukça zengindirler. Onun ülkesinde ne toplumun en yararlı kişileri olan işçiler zenginlere bakmak zorundadır ne de insanlar arasında fark gözetilir. Bütün bu gerçekler sonucunda Ütopya gibi bir ülke oluşmuştur yazarın kafasında. Thomas More un Ütopyası 1500`lü yıllarda yazılmasına karşın bu gün bile anlattığı pek çok şey gerçekliğini korumaktadır. Bunun sebebi ise Thomas More’un Ütopyasının evrensel gerçekliklere dayanmasıdır. Thomas More’un yaşantısındaki bir diğer önemli nokta ise kitabında eleştirdiği ölüm cezasına kendisinin kurban gitmesidir.
Sonuç olarak Thomas More` un Ütopyası pek çok kişiye ilham kaynağı olmuş ve döneminin sosyalisti (her ne kadar Ütopyadaki yumuşak tutumu liberalizme benzetenler olsa da) olarak olmasını istediği kamu düzenini Ütopyada çok iyi bir biçimde yansıtmıştır. Bu sebepten dolayı kitap güncelliğini bu güne kadar korumuştur.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |