1.Tanıtım:
a.Yazar Adı : Reşat Nuri Güntekin
b.Kitap Adı : Yaprak Dökümü
c.Yayımlandığı Yıl : 1999 – 26.Baskı
d.Sayfa Sayısı : 135
e.Yazarın Hayatı :
(25 Kasım 1889, İstanbul – 7 Aralık 1956 Londra)
İlköğretimini Çanakkale ve İzmir’de yaptı. Yükseköğrenimini, 1912’de İstanbul Darülfünunu‘nda (İstanbul Üniversitesi) tamamladı. 1913’de Bursa Sultanisi’nde Fransızca Öğretmeni oldu. 1916-1919 arasında İstanbul’daki Vefa ve Erenköy Liselerinde müdürlük görevinde bulundu. 1931-1939 arasında Milli eğitim müfettişi oldu. 1939-1943 arasında bir dönem Çanakkale milletvekili seçildi. 1947’de Milli eğitim baş müfettişliği, 1950’de Paris’te kültür ataşeliği ve öğrenci müfettişliği görevlerinde bulundu. Ataşeliği sırasında, UNESCO ’da Türkiye temsilciliği de yaptı. 1945’te emekli olduktan sonra İstanbul Şehir tiyatrolarında Edebi Kurul Üyeliği’ne getirildi.
Reşat Nuri’nin edebi yaşamı I. Dünya Savaşı sonlarında başlamıştır. İlk yazısı, uzun bir öykü olan “Eski Ahbap” 1917’de Diken dergisinde yayımlandı
Reşat Nuri, Milli Edebiyat akımıyla başlayan, halka ve onun gerçeklerine yöneliş hareketinin Anadolu’ya uzanan ilk başarılı temsilcisi sayılır.
Ona büyük ününü ve geniş okur kitlesini kazandıran Çalıkuşu adlı yapıtı oldu. İstanbul kızı adlı dört perdelik bir oyunundan romana dönüştürdüğü Çalıkuşu, 1922’de Vakit gazetesinde tefrika edilince büyük ilgiyle karşılandı.
1923-1927 arasında yazdığı Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi ve Bir Kadın Düşmanı, romancılığının ilk dönemi yapıtlarıdır.
Romancılığının ikinci dönemindeyse, toplumsal sorunları ele almıştır.
Reşat Nuri, romanlarında kişilerin duygusal ilişkileriyle döneminin toplumsal sorunlarını bir arada yansıtmıştır. Reşat Nuri edebiyat yaşamına öyküyle başlamasına karşın, roman ve tiyatroda verimli olmuş, öykücülüğünü etkili biçimde sürdürmemiştir. Eleştirel bir yaklaşımla yazdığı kimi kısa öykülerinde güldürü öğesi ağır basar.
Anadolu Notları adı altında topladığı gezi yazılarında Anadolu İnsanını ve sorunlarını, geleneksel yaşam özelliklerini, gezdiği yerlerin yapısal görünümlerini anlatmış, izlenimlerini bir öykü duyarlılığında işlemiştir.
2.BAŞLICA YAPITLARI:
a.Romanları ; Gizli El –1922, Yeşil Gece –1928, Yaprak dökümü-1930, Ateş Gecesi 1922, Çalıkuşu - 1922
b.Öyküleri : eski Ahbap-1919 , Tanrı Misafiri-1927, Leyla İle Mecnun 1928
c.Oyunları : Hançer –1920, Eski Rüya-1922, İhtiyar Serseri-1925
d.Gezi-Deneme Eleştiri : Anadolu Notları, Tiyatro ile ilgili makaleler
Kitabın Konusu :
Beş çocuklu bir aile babası Ali Rıza Bey ’in bozulan ve değişen bir çağa karşı ayakta kalabilme çabaları,
Her türlü yalan, dolan ve haksızlıklarla dolu bir toplumda, son derece dürüst ve namuslu bir memurun direnişi ve zamana yenik düşmesi
Ana Düşünce :
Hayatta paranın üstüne çıkabilecek bir çok değer vardır. Önemli olan bu değerleri sonuna kadar koruyabilmektir. Ancak bu değerler yıkıcı değil, yapıcı olmalıdır.
3.Özeti :
Ali Rıza Bey bir mülkiye memuru idi. Bir süre İstanbul’dan ayrılmış, gurbete çıkmış, Anadolu’nun türlü yerlerinde çalışmış daha sonra da İstanbul’a tekrar dönmüş. Kırk yaşlarında evlenmiş, kısa bir sürede beş çocuk babası olmuş. Elli beş yaşlarında emekliye ayrılmış.
Bundan sonra Ali Rıza Bey ’i zor günler bekliyordur. Bağlarbaşı ’nda babadan kalma eski eve taşınır emeklilikten aldığı parayla evi onarır. İş aramaya başlar, tesadüfen Anadolu’da bir ara tarih hocasına vekalet ettiği zamanda hocalık yaptığı öğrencilerden biri olan Muzaffer ile karşılaşır. Onun müdürlüğünü yaptığı şirkette işe başlar. Gece gündüz demeden sürekli çalışan Ali Rıza Bey şirkette sevilen ve sayılan bir memur olmuştur.
Bir gün Ali Rıza Bey ’i görmeye bir bayan gelir. Bayanla Anadolu’da tanışmış ona her konuda yardım edebileceğini söylemiş. O da bundan olsa gerek, kendisinden kızını işe almasını ister. Ancak çalışmaya devam ettiği sürece Ali Rıza Bey kızın hareketlerinden hiç hoşlanmaz, birkaç defa uyarır ama o yine eskisi gibi memurlarla el şakalarına devam eder.
Bir haftadan fazla bir süre şirkete gelmeyen Leman’ın annesi Ali Rıza Bey’i görmeye gelir.
Kızının müdürle ilişkiye girdiğini bu ilişkinin sonucu olarak da bir çocuk beklediğini anlatır. Ali Rıza Bey duruma üzülür Leman’ı kendisi işe aldığı için bu olaydan kendini sorumlu tutar. Müdürle konuşup bu sorunu halletmeye çalışır ancak ondan beklediği ilgiyi göremez. Bunun üstüne bu olayı namus meselesi olarak görüp işten ayrılır.
İşten çıktığı gün oğlu Şevket için bir gece düzenleniyordu. Girdiği sınavı kazanmış ertesi gün işe başlayacaktı. O gün herkes olanlardan habersiz gülüp, eğlenirler. Ertesi gün Ali Rıza Bey ‘in işten ayrıldığı öğrenilince durum değişir. Hayriye hanım eşinin bu tutumunu anlamsız bulur. Bir süre sonra da evin reisi Ali Rıza Bey bu reisliği Şevket ’e verir ister istemez. Çocuklar arasında kavgalar başlar, Ali Rıza Bey ‘e eşi de olmak üzere herkes daha saygısız davranmaya başlar.
Evin büyük kızı Fikret bir tarafa, Leyla ile Necla bir tarafa ayrılırlar. Hayriye Hanım ve küçük kızı Ayşe tarafsızdırlar. Leyla ile Necla neredeyse hiç dışarı çıkmazlar. Bu durum canlarını sıkmaya başlar, onlarında başkaları gibi gezip tozmaya hakları vardır. Ama Ali Rıza Bey bu tür konularda gayet tutucudur. Eskiden olduğu gibi şimdide izin vermez. Bu durumdan sıkıldıklarını bildiği içinde Leyla ile Necla’nın istediklerini hep yerine getirmeye çalışır. Ancak bu ilgi kardeşler arasında kıskançlıklara, dargınlıklara sebep olur.
O gün evde tuhaf bir hava vardı, Hayriye Hanım Ali Rıza Bey ’e ilgi gösteriyor, ona güler yüzle yaklaşıyordu. Son günlerde hiç de eşine rastlanmayan bu ilgi Ali Rıza Bey ’i şüphelendirir. Kendisinden ya önemli bir şey istenecektir, ya da söylenecektir. Kuşkularında yanılmaz. Şevket biriyle evlenmek ister ama evleneceği kişi evlidir. Şevketle olan ilişkisini öğrenince kocası tarafından sokağa atılmıştır. Bu yüzden bir an önce düğünlerinin yapılması gerekir. Başlarda Ali Rıza Bey bu olaya şiddetle karşı çıkar böyle bir evlilik durumunda Şevket ‘i evlatlıktan reddedeceğini dahi söyler. Çok geçmez çaresiz razı olur. Kısa bir süre sonra düğün yapılır.
Yengeleri Leyla ile Necla’nın tam istediği gibi açık yürekli bir kadındı. Onlar için bu yeni insan aileyi değiştirebilirdi. Düşündükleri gibi de oldu. Ferhunde eve gerçektende büyük değişiklikler getirir. Sık sık evde davetler verilir. Eğlenceler düzenlenir, gereksiz bir çok harcamalar yapılır. Evde Ali Rıza Bey ’in varlığı gitgide silinir. İlk başlarda odasından çıkmayan Ali Rıza Bey bir süre sonra bu davetlerde boy göstermeye başlar. Onun tek niyeti kızlarına bir kısmet bulup evlendirmek.
Evde tek başına kalan Fikret bu rezaletten kurtulmak için evli, üç çocuklu orta yaşlı biriyle evlenmeye karar verir. Bu kararını ilk babasına açıklar.
Ali Rıza Bey için yaprak dökümü başlar. Şevket içinden çıkamayacağı borcun altına girer. Evde sefalet artar ama davetler yine de devam eder.
Şevket birkaç gündür eve gelmemiştir. Ertesi gün karakoldan haber gelir. Ali Rıza Bey Şevketle konuşur. Evdeki harcamalara para yetiştirebilmek için bankadan hesabına para geçirir ancak düşündüğü gibi bu parayı tekrar yerine koyamaz. Birkaç yıl ceza ile cezalandır.
Şevket gittikten sonra Ferhunde de evden ayrılır. Bunu bir notla bildirir. Bu olaya en çok Ali Rıza sevinir.
Leyla ‘nın kısmetleri çıkar, bunlardan birini kabul eder ama abisi hapiste olduğu için karşı taraf vazgeçer. Daha sonra Leyla Suriyeli biriyle evlenmeye karar verir. Ancak aksilik olur ve kavga ederler. Adam Leyla yerine Necla’yı ister. Necla ablasını kıskandığından hemen kabul eder. Zengin biriyle evlenmek onun için bir kurtuluştur. Bu olay üzerine Leyla hasta düşer,bu nedenle üstüne fazla düşmezler. O da bunun üzerine sık sık dışarıya çıkıp gezmelere başlar. Necla ‘nın durumunun hiç de sanıldığı gibi olmadığı da
anlaşılır. Evde huzur kalmaz. Ali Rıza Bey ’i yıkan bir başka olay daha olur. Leyla metres hayatı yaşamaktadır. Evi terk etmeye kara verir. Fikret ‘in yanında kalmayı düşünür ancak orda da beklediği ilgiyi bulamaz. Ali Rıza Bey bu olanlara dayanamayarak yarı felç geçirir. Hayriye hanım onu kızının metreslik yaptığı avukatın dairesine getirir.
Bundan sonra Ali Rıza Bey için hiçbir şey eslisi gibi olmayacaktır; çaresiz içine düştüğü duruma katlanmak zorundadır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |