Türkiye; bulunduğu konum itibariyle değişik iklim koşullarının etkisi altında çeşitli toprak oluşumu süreçlerinin meydana gelmesi sonucu değişik toprak gruplarının yayılmış olduğu bir bölgedir.
Başta iklim ve bitki örtüsü olmak üzere doğal etkenler yönünden homojen olan ve aynı kökenli toprakların yaygın olduğu kesimler kuşak olarak tanımlanır. Mülga TOPRAKSU Genel Müdürlüğü tarafından yurdumuzda beş ana toprak kuşağı belirlenmiştir.
Kurak ve Yarı-Kurak, Ot, Çayır Kuşağı Toprakları:
Bu kuşak, Orta Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’nun büyük bir bölümünü kapsar. Kuşağın tipik özelliği kurak oluşu (yağış 400 mm`nin altında) ve doğal örtüsünün otsu bitkiler ve küçük boylu çalılardan (meşe) meydana gelmesidir. Bu kuşakta yer alan toprakların oluşumunda kalsifikasyon önemli rol oynar.
Geçit Kuşağı Toprakları:
Ot, çayır kuşağından orman kuşağına geçişte ot, çayır, çalı ve orman örtüsünün karışık bulunduğu yerlerdir.
Bu bölgelerde ortalama yağış 500 mm`nin üzerinde olup toprak oluşumunda zayıf podzollaşma ve kısmen de kalsifikasyon rol oynar. Geçit kuşağı toprakları yurdumuzda Ege, Doğu Anadolu ve Trakya Bölgesinde yaygın olarak görülür.
Nemli Orman Kuşağı Toprakları:
Çalı ve orman örtüsü altında en az 600 mm yağış alan humusça zengin topraklar bu kuşakta yer almaktadır. Etkili toprak oluşum işlemleri kalsifikasyon ve podzolaşma olup Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yaygın olarak görmek mümkündür.
Akdeniz Kuşağı Toprakları:
Bu kuşağın doğal örtüsü Akdeniz maki topluluğu ve orman olup yazın sıcaklar çok yüksektir. İlkbahar ve kışın yağışların fazla olması kurak ot, çalı kuşağından ayıran en önemli özelliğidir. Marmara denizinin güneyinden başlayarak tüm Akdeniz bölgesini kapsayan bu kuşakta toprak oluş işlemlerinin başlıcaları dekarbonasyon (karbon yıkanması), bir çeşit podzolaşma olan kil yıkanması, demiroksit oluşumu ve erozyondur.
Kuşak Dışı Topraklar:
İklim ve örtü kuşaklarına bakılmaksızın her kuşakta görülen ana madde veya topoğrafyadan ileri gelen özel koşullar altında oluşan topraklardır. Yurdumuzun her yerinde görülebilen alüviyal ve kolüviyal birikintilerden oluşmuş düz ovalarda bulunan derin ve verimli topraklar bu kuşak içerisindedir. Ayrıca Trakya ve Muş çevresinde yaygın olan yüksek oranda montmorillonit tipi kil içeren vertik özellikli topraklar, Doğu Anadolu’da bulunan bazaltik topraklar, Nevşehir ve Van Gölü çevresinde yaygın olan regosoller yine bu kuşakta yer alır. Toprak taksonomisinde entisoller ve vertisoller olarak isimlendirilen topraklar bu kuşakta görülmektedir.
Arazi Kullanım Şekilleri ve Arazi Yetenek Sınıfları:
Türk ekonomisi bütün kalkınma çabalarına rağmen tarıma dayalı niteliğini sürdürmektedir. Halihazır arazi kullanım şekillerinin yurt genelinde dağılımı şöyledir. Tarım Arazisi, 28053507 ha, % 36.02, Çayır-mera, 21505168 ha, % 27.6, Orman-funda, 23227975 ha, % 29.8, Tarım dışı araziler, 894153 ha, %1.15, Su yüzeyi ve diğer arazi tipleri, 4218897 ha, % 5.4, Toplam 77899700 ha.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |