Vitamin, Latince "vita" sözcüğünden gelir. Vücutta düzenleştirici görev görürler. Bazıları enzimlerin yapısına katılır. Sindirime uğramazlar. Sindirim sisteminden doğrudan kana emilirler. Vücutta, enerji verici olarak kullanılmazlar. Yeşil bitkiler, ihtiyaç duydukları vitaminleri kendileri sentezlerler. İnsanlarda ve hayvanlarda, vitamin sentezi çok azdır. Sadece bazı provitaminleri gerçek vitaminlere çevirebilirler. (Örneğin deride D vitamini, karaciğerde A vitamini sentezlenmesi) Çoğu vitaminleri, dışarıdan hazır almamız gerekir.
Vitaminler, çok az miktarda bile etkili olurlar. Eksikliklerinde çeşitli aksaklık ve hastalıklar ortaya çıkar. Çoğu zaman vitamin alınınca aksaklık geçer. Ancak gelişme dönemindeki aksaklıklar kalıcı olabilir.
A Vitamini: Bulunduğu besinler: Balık yağı, yumurta sarısı, süt, peynir, karaciğer, yeşil sebzeler. Vücuttaki Etkileri: 1. Görmeyi sağlayan kimyasal olaylara katılır. 2. Deri, göz, sindirim kanalı ve solunum yolu epitel hücrelerine direnç verir. 3. Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Gece körlüğü, Epitel hücrelerin yassılaşıp kıvrılması.
D Vitamini: Bulunduğu besinler: Balık yağı, karaciğer, yumurta. Ultraviyole ışın etkisiyle deride üretilir. Vücuttaki Etkileri: 1. Ca, P dengesini, 2. Kemiklerin gelişmesini sağlar. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Raşitizm: Çocuklarda diş ve kemik oluşumunda gecikme, zayıf ve yumuşak kemik yapısı.
E Vitamini: Bulunduğu Besinler: Yeşil sebze, karaciğer, et ve bitkisel yağlar. Vücuttaki Etkileri: 1. Üreme organlarının gelişmesini sağlar. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Kısırlık ve üreme bozukluğu.
K Vitamini: Bulunduğu besinler: Yumurta, karaciğer, yeşil sebzeler. Kalın bağırsaktaki bakteriler tarafından da sentezlenir. Vücuttaki Etkileri: Karaciğerde protrombin sentezi. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Kanın geç pıhtılaşması.
B1 (Thiamin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Bira mayası, buğday, pirinç, karaciğer, böbrek, dalak. Vücuttaki Etkileri: Enerji üretilen tepkimelerde iş görür. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Halsizlik, iştahsızlık, kas krampları, sinir hücrelerinde bozulma (Beriberi hastalığı)
B2 (Riboflavin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Bira mayası, buğday, pirinç, karaciğer, böbrek, dalak. Vücuttaki Etkileri: Enerji üretilen tepkimelerde iş görür. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Ağız köşelerinde çatlaklık, dilde morarma, gelişmede gerileme.
B5 (Pentotenik Asit) Vitamini: Bulunduğu besinler: Yumurta, et, patates ve yer fıstığı. Vücuttaki Etkileri: 1. Enerji üretilen tepkimelerde iş görür. 2. Sinir sistemini ve deri sağlığını korur. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Sinir sistemi bozukluğu, deride yara oluşumu, saç dökülmesi ve beyazlaması.
B6 (Pridoksin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Et, karaciğer, süt ürünleri, tahıllar. Vücuttaki Etkileri: 1. Enerji üretimi, 2. Hemoglobin sentezi, 3. Deri ve sinir sistemi sağlığı. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Enerji üretiminde azalma, hemoglobin eksikliği, sinir bozukluğu nedeniyle havale.
B7 (Biotin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Yumurta sarısı ve karaciğer. Vücuttaki Etkileri: Üre sentezi tepkimeleri sırasında CO2 bağlanmasında iş görür. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Deride yanma hissi.
B9 (Folik Asit) Vitamini: Bulunduğu besinler: Ispanak. Vücuttaki Etkileri: Alyuvar çoğalmasını sağlayan nükleik asitlerin sentezlenmesini kolaylaştırma. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Alyuvar sayısında azalma (Kansızlık = Anemi)
B12 (Kobalamin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Et, süt, yumurta. Vücuttaki Etkileri: Alyuvar çoğalması. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Kansızlık, yorgunluk, baş dönmesi.
PP (Nialsin) Vitamini: Bulunduğu besinler: Taze sebze, et, balık, fındık, fıstık, süt ve yumurta. Vücuttaki Etkileri: Enerj elde edilen tepkimelerde ilk H yakalayıcıdır. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Pallegra hastalığı (Sinir, sindirim sistemi ve davranış bozukluğu)
C (Askorbik Asit) Vitamini: Bulunduğu besinler: Taze sebze ve meyvelerde bulunur. Özellikle kuş burnu, turunçgiller, maydanoz ve kivide boldur. Vücuttaki Etkileri: Bağ dokusunun oluşmasında görev alır. Eksikliğinde Oluşabilecek Aksaklıklar: Skorbit (diş etinde kanama) hastalığı, deri altı ve eklemlerde çürüme.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |