Kabartay-Balkarya diye de anılır. Rusya Federasyonu`nda Kafkaslar`ın kuzeyinde özerk cumhuriyet. Yüzölçümü 12.500 km2; nüfusu 760.000, başkent Nalçik (nüfusu 235.000). Nüfusun çoğunluğunu, bir Çerkez grubu olan Kabartaylar (% 48) oluşturur. Türk kökenli Balkarların oranı % 9, Rusların oranı ise % 31`dir. Kabartay-Balkarya`nın güneyi dağlarla (Elbruz, 5.642 m.; Dihtan, 5.203 m.; Cingitau, 5.049 m.); kuzeyi ovalarla (Kabartay Ovası) çevrilidir. Terek Nehri ovayı baştan başa geçer. Zengin yeraltı kaynakları (molibden, tungsten, kömür,altın, krom, nikel, petrol); sanayi (petrol sondaj makineleri, kereste, mobilya, dokuma, giyim, cam, çimento); hidroelektrik santralı; tarımsal üretim (buğday, mısır, ayçiçeği, kenevir, meyve); hayvancılık. Bölgenin eski halklarından olan Kabartaylar (Kaberdeler), XVI. yy`da Ruslarla iyi ilişkiler kurdular; Balkarlar ise Ruslara karşı direndiler.Kırım Hanlığı`nın baskıları karşısında Kabartay prensleri 1557`de Rusların korumasına girdi. 1739 Belgrad Antlaşması`yla Kabartay bölgesi bağımsız hâle geldi. Kabartay prensleri daha sonra Osmanlılara yakınlaştılar ve 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı`nda Osmanlıları desteklediler. Bu savaşın ardından Rusya Kabartay bölgesini ilhak etti. 1818`de bir Rus kalesi olarak kurulan Nalçik, zamanla bölgenin en büyük yerleşim merkezi hâline geldi. Daha sonra bölge Şeyh Şamil`in Ruslara karşı ayaklanmasına sahne oldu. Şeyh Şamil`in Ruslara teslim olmasından sonra bölge halkının önemli bir bölümü Osmanlı topraklarına göç ettirildi. Rus Devrimi`nden sonra, 1921`de Kabartay özerk bölgesi kuruldu. Ertesi yıl Kabartay bölgesi Balkarya ile birleştirildi ve adı Kabartay-Balkar özerk bölgesi oldu. Bölge 1936`da özerk cumhuriyet statüsüne çıkarıldı. İkinci Dünya Savaşı`nda Balkarlar, Almanlarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle bölgeden sürgün edildi (1943); Balkar toprakları Kabartay bölgesinden ayrıldı. 1957`de Balkarların topraklarına dönmelerine izin verildi ve Kabartay-Balkar özerk cumhuriyeti yeniden kuruldu. Cumhuriyet, Sovyetler Birliği`nin dağılmasından sonra da Rusya Federasyonu içinde kaldı.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |