Giriş
Bilgisayar,kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir.
Bu işlemleri yaparken veriler girilir, işlenir, depolanabilir ve çıkışı alınabilir. Bilgisayar işlem yaparken hızlıdır, yorulmaz, sıkılmaz. Bilgisayar programlanabilir. Bilgisayar kendi başına bir iş yapmaz.
Giriş: Kişi tarafından veya bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu veriler, sayılar, harfler, sözcükler, ses sinyalleri ve komutlardır. Veriler giriş birimleri tarafından toplanır.
İşlem: Veriler insanların amaçları doğrultusunda, programın yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer.
Bellek: Verilerin saklandığı yerdir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler bellekte saklanır.
Çıkış: Bilgisayar tarafından üretilen rapor, döküman, müzik, grafik, video, resimlerdir. İşlenmiş sonuçların yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden çıkarılmasıdır.
Bilgisayarın tarihçesini kuşaklara göre 4 sınıfa ayırabiliriz;
1. Kuşak Bilgisayar :1945 yılında ENIAC adlı Bilgisayarın yapımı ile başlar,
2. Kuşak Bilgisayar :1952 yılında TRANSİSTÖRÜN bulunmasıyla,
3. Kuşak Bilgisayar :1958 yılında ENTEGRE DEVRENİN gelişmesiyle,
4. Kuşak Bilgisayar :1965 yılında KARMAŞIK ENTEGRE DEVRENİN bulunmasıyla başlayıp günümüze kadar uzanır.
İnsanoğlu, M.Ö. 3000 yıllarında paralı alışverişin başlaması ile sayma işlemine ihtiyaç duydu. M.Ö. 2600 yıllarında ise bu işlemlerde kullanılmak üzere Abaküs adı verilen hesaplayıcılar bulundu.
İngiliz Matematikçisi Charles Babbage 1812 yıllarında fark makinası üzerinde çalışmaya başladı. 1871 yılında öldüğünde, bu Analitik makinası istenilen seviyeye gelememişti. Babbage`ın yaptığı hesaplar ve çizimleri, hesap makinalarının ve bilgisayarların temelini oluşturduğundan, ona bilgisayarın babası denmiştir.
Bugün bilgisayarlar ikili sayı sistemine göre çalışmaktadır. İkili sistemi ise 1854 yılında Matematikçi George Boole tarafından bulunmuştur.
1937 yılında IBM şirketi adına çalışma yapan Hardvard Üniversitesi hocalarından Howard Aiken ve Browne`un geliştirdiği Mark 1, ilk defa olarak insan müdahalesi olmaksızın çalışan sayısal otomatik bilgisayar olma unvanını elde etti. Mark 1 adlı bu makina, delikli kağıt şeritle çalışan, dört işlemi yapabilen, verilen değerleri karşılaştırabilen, depoladığı bilgileri kullanabilen bir makinaydı.
1945 yılında tamamen elektron lambalarından oluşan ENIAC adlı bilgisayarı Pennsylvania Üniversitesi araştırmacıları yaptılar.ENIAC, 30 ton ağırlığında; 9x15 metrelik bir odayı doldurmakta; hesaplama vurumları 1500 elektromekaniik röleden (yolvericiden) geçip 18.000 den çok radyo lambasından akmaktaydı. ENIAC`ı çalıştırmak için 150.000 vat enerji gerekliydi. ENIAC, yalnızca 80 karaktere eş veri saklayabiliyordu.
Lambalaların hepsi çalıştığında, mühendis ekibi bir problemi çözmek için 6000 kabloyu elle fişe takarak ENIAC`ı kuruyorlardı.
1945-59 yılları arasında geliştirilen bilgisayarlar ise transistörlü, elektronik lambalı bilgisayarlardır.Bu bilgisayarlarda vakum tüpleri kullanıldı. Bu tüpler bir ampul büyüklüğünde, çok fazla enerji harcamakta ve çok fazla ısı yaymakta idiler. Veri ve programlar magnetik teyp ve tambur gibi bilgi saklama araçlarıyla saklandı. Veriler ve programlar bilgisayara delgi kartları ile yükleniyordu.



1959-64 yılları arasında geliştirilen bilgisayarlar ise transistörlü bilgisayarlardır. COBOL, FORTRAN, ALGOL yüksek düzeyli diller ve işletim sistemleri geliştirildi.

1964-70 yılları arasında ise entegre devreli bilgisayarlar geliştirilmiştir. Bu bilgisayarlarda onbinlerce devre küçük bir silikon chip`e yerleştirildi. Düşük maliyet, yüksek güvenirlilik, ufak boyutlar, düşük enerji harcaması ve hızlı olması bu chip`lerin mikro-bilgisayar yapımında kullanılmasına neden oldu.
1970`li yıllardan sonra, büyük çaplı tümleşik devreler kullanılmaya başlandı. Bilgisayar donanımında bu teknolojinin kullanılması bilgisayarın hesaplama hızlarını ve güvenirliliğini arttırmış ve hacimleri çok küçültmüştür.
Mikroişlemci denilen tek bir tümleşik devre yongalarının bilgisayarlara uygulanması ile tek kullanıcılı ucuz bilgisayarlar üretilmiştir.
İlk popüler grafiksel işletim sistemi 1984 yılında, Apple Macintosh`u sürdüğünde piyasaya girdi. Microsoft firması Macintosh için sözlük işlemci ve elektronik tablo programı yazdı.
İlk IBM Kişisel Bilgisayarı, 1981 yılının Ağustos ayında pazara çıkardı.

IBM, 1983 baharında, şirketin, içinde sabit disk bulunan ilk kişisel bilgisayarı olan PC/XT`sini piyasaya sürdü. Disk, yerleşik bir depolama aygıtı olarak çalışıp, 10 megabayt`lıktı.
1984`te, IBM, Intel`in 80286 micro işlemcisine dayalı, PC AT adlı yüksek performanslı ikinci kuşak bilgisayarını tanıttı. IBM PC`den üç kat hızlıydı.
1990 mayısında, Windows 3.0 piyasaya sürüldü.
90`lı yıllarda ise bilgisayarlar hacim olarak küçülmüş, hız, bellek ve teknik özellikleri bakımından oldukça yüksek kapasitelere ıilaşmıştır. Günümüzde ise yapay zekanın kullanılacağı bilgisayarlar üzerinde çalışmalar sürmektedir.
Kapasitelerine ve Büyüklüklerine Göre Bilgisayar Türleri
Makro Bilgisayarlar (Mainframe - Ana Bilgisayar): Bunlar en büyük tiplerdir. Kapasiteleri terabyte büyüklüğündedir. Genellikle büyük şirketlerde, bilgi işlem merkezlerinde, araştırma kurumlarında ve üniversitelerde kullanılırlar. Aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilirler.
Mini Bilgisayarlar: Orta boy bilgisayarlardır. Sığaları daha azdır. Aynı anda daha az kullanıcı tarafından kullanılabilirler. Fiyatları düşük ve işletme masrafları daha azdır. Orta boy işletmeler tarafından tercih edilirler.
Mikro Bilgisayarlar (Personal Computer - Kişisel Bilgisayar - PC): Tek kullanıcı için tasarlanmışlardır. Ofis otomasyonunda, eğitimde, yayın işlerinde, küçük işletmelerin ticari hesaplarının ve personel kayıtlarının tutulmasında etkin biçimde kullanılırlar.
DONANIM VE YAZILIM KAVRAMLARI
Bilgisayar, yazılım (software) ve donanım (hardware) olmak üzere iki bölümden oluşur. Bu iki unsurdan birisi olmadan bilgisayar çalışamaz.
Donanım (Hardware): Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana ve çevre birimlerinin tümüne donanım denir. Elle tutulabilirler. Örnek: Ekran, klavye, mainboard, kablo, vs.
Yazılım (Software): Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar (set up, install). Örneğin: Kelime işlem (word processor) programları son kullanıcıların yazı yazması için kullanılır. Tablolama (spread sheet), sunu (presentation), programlama dilleri (Pascal, C ...), ses (sound) programı gibi

BİLGİSAYARIN DONANIM YAPISI
Bir bilgisayarın ana yapısı ;
1.monitor
2.kasa
3.klavye
4.fare den oluşmaktadır.

Bilgisayar donanımı iki bölüme ayrılabilir :
Birincisi, bilgisayarın çalışması için çok gerekli olan zorunlu elemanlardır. Mainboard, ram, klavye gibi. Bu tür elemanlara ana donanım birimleri denir.
Bilgisayarın çalışması için zorunlu olmayan, ilave işlemler için gerekli olan elemanlardır; yazıcı, ses kartı, CD-Rom gibi. Bu elemanlara da ek donanım birimleri denir.
Bir bilgisayarın çalışması için yazıcı, modem, ağ kartı gibi donanım birimleri zorunlu değildir. Ancak ram, ekran, klavye,disket sürücü gibi birimler oldukça önemlidir.
Bilgisayar donanımı beş bölümden oluşur:
1. Merkezi İşlem Birimi-MİB (Central Processing Unit-CPU): Bu, bilgisayarın çalışmasını düzenleyen ve programlardaki komutları tek tek işleyen birimdir. İşlem hızına göre çeşitli modelleri vardır: Pentium işlemci, 80486, 80386, 80286, 8088, 8086.
Merkezi İşlem Birimi, Aritmetik ve Mantık Birimi ile Kontrol Ünitesinden oluşur.Aritmetik ve Mantık Birimi (Arithmetic & Logic Unit -ALU): Dört işlem, verilerin karşılaştırılması, karşılaştırmanın sonucuna göre yeni işlemlerin seçilmesi ve kararların verilmesi bu birimin görevidir.
Kontrol Ünitesi ( Control Unit -CU): Işlem akışını düzenler, komutları yorumlar ve bu komutların yerine getirilmesini sağlar.
2. Ana Bellek
(RAM - Random Access Memory- Rastgele Erişimli Bellek): Programların ve verilerin kullanıldıkları zaman geçici olarak depolandıkları yerdir. MİB`de işlemler yapılırken ana bellekte saklanan veriler kullanılır ve işlenen veriler (bilgi) RAM bellekte tutulur. Elektrik kesildiğinde ana bellekteki veriler kaybolur. Birimi megabayt (MB)`dır. PC`lerde 8, 16, 32, 64 MB bellekler kullanılmaktadır.
Veri Birimi BYTE`dır. Bir Byte 8 Bittir.
1 Bit 0 ya da 1`den (kapalı devre=0, açık devre=1) oluşur.
1 BYTE 1 karakter`dir.
1024 BYTE = 1 KiloByte`dır. (KiloByte = KB)
1024 KB = 1 MegaByte`dır. (MegaByte = MB)
1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB)
1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB)
RAM BELLEK "Random Access Memory" : Rastgele erişimli bellektir. Istenilen bölgesine bilgi depolanabilir, silinebilir, okunabilir, değiştirilebilir. Yalnız elektrik kesintisi veya makineyi kapatma durumunda tüm bilgiler silinir. 1 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32 MB, 64 MB,...
ROM BELLEK "Read Only Memory": Sadece okunabilir bellektir. Bu bellek üretici firmatarafından hazırlanmıştır. Bilgileri okunabilir fakat üzerinde bir değişiklik yapılamaz. Bu bilgiler makineyi kapatma veya elektrik kesintisinden etkilenmezler ve silinmezler. Kullanıcı tarafından verilen komutları işleme koyar. RAM belleğe göre oldukça pahalıdır. Gelişen teknoloji ROM bellek ailesine iki yeni türü daha kazandırmıştır.
PROM : Programlanabilen ROM bellektir.
EPROM : Hem silinebilen hem de programlanabilen ROM bellektir.
3. Dış Bellek Birimleri (Secondary Memory Devices - İkincil Bellek Araçları): Verilerin kalıcı olarak saklandığı yerdir. Dış bellek birimleri sabit diskler, disketler, CD`ler ve teyplerdir. Günümüzde birimi giga byte (GB)`dır. PC`lerde 2.1, 3.2 GB harddiskler kullanılmaktadır.
4. Giriş Birimleri (Input Devices): Bilgisayarlara veri girmekte kullanılan araçlardır. Klavye, fare, disket, harddisk, joystick, tarayıcı (scanner), mikrofon, ekran (dokunmatik), CD, barkod okuyucu ...
5. Çıkış Birimleri (Output Devices): Bilgisayarda elde ettiğimiz dosyaların çıkışlarını görmek için kullanılan birimlerdir. Ekran, yazıcı, datashow.

ÇEVRE BİRİMLERİ
Çevre birimleri genellikle dört grupta sınıflandırılır: Giriş birimleri, Çıkış birimleri, İletişim birimleri ve Müzik birimleridir.
1. Giriş birimleri
Işıklı kalem (light pen) :
Çizgisel (bar) kodları okumada, şekil çizme ve elyazısı yazmada kullanılır.
Grafik masası :
Özel bir kalem kullanarak ekranda yazı ve şekillerin gözükmesini sağlayan küçük kare biçiminde masa
Dokunma ekranları (touch screen) :
Ekranda gözüken komut üzerine parmak ile dokunduğunda o komutun çalışmasını sağlayan ekran tipidir.
Joystick :
Genellikle oyun oynamak için kullanılır. Üzerinde bulunan tuşlarla çalıştırılarak bilgisayara komut verilmesi sağlanır.
Fare (mouse) :
Ekranda gözüken imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarar. Farenin çevre birimi olarak kullanılmasıyla işaretleme, tıklama ve sürükleme yapılarak işlemler yaptırılır.
İmleç: Farenin ekran üzerinde nerede olduğunu gösterir.
Tıklama: Farenin sol tuşuna bir kez basılmasıdır.
Çift Tıklama: Farenin sol tuşuna kısa aralıklarla iki kez tıklanmasıdır. Bir simgeye yüklenen işlevinin yerine
getirilmesini sağlar.
Sürükleme: Farenin sol tuşunu basılı tutarak imlecin yerinin değiştirilmesidir.
Tarayıcı (Scanner) :
Resim, grafik ve önceden yazılmış yazıları bilgisayar ortamına aktarmakta kullanılır. 300x600 dpi, 600x600 dpi, 600x1200 dpi, 600x2400 dpi
Optik karekter okuma (Optic Character Reader-OCR)
CD-ROM sürücü (Compact Disk-Read Only Memory):
Son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan veri depolama birimidir. 650 MB ..Bir CD`de 24 Ciltlik bir ansiklopedideki yazılar, resimler, video klipler, animasyon ve sesler saklanabilir. Bir program yüklerken 20-40 disketin takılıp çıkarılması yerine CD-ROM`lar tercih edilir. CD-ROM`lar özellikle çok büyük yer kaplayan çoklu ortamlarda (multimedia = ses + video + resim + animasyon) yazılmış yazılımlar için zorunludur.
CD-ROM üzerindeki bilgiler günümüzde değiştirilememektedir. CD-ROM`lara bilgi yazmak için, yazılabilir.
CD-ROM`lar kullanılarak CD-ROM yazıcılarla kopyalama yapılmaktadır.
CD_ROM sürücülerde müzik CD`leri de dinlenebilir.
Bir CD sürücü alırken veri transfer hızının büyük olanlar tercih edilmelidir. Günümüzde yaygın olarak 32 Hızlı CD-ROM sürücüler satılmaktadır.
1 CD-ROM`a 650 MB veri depolanabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla CD-ROM`lara daha fazla veri depolama olanağı da çıkmıştır.
1 MB kalın bir roman kadardır (resimsiz). 1 CD-ROM`a 20 cilt kalınlığındaki bir ansiklopedi depolanmaktadır. Bu ansiklopediler ses, resim, video görüntü, animasyon ve grafik (multimedya) özellikleri de içermektedir.
Disketlere ve harddiske veriler magnetik olarak kaydedilirler. Verilerinizin bozulmaması için disketlerinizi magnetik ortamdan uzak tutunuz.
CD-ROM`lardaki veriler optik olarak kaydedilirler. Kolay bozulmazlar.
CD-ROM`lardaki verilerin korumak için çizilmemesine dikkat etmek gerekir.
CD-ROM sürücü varsa hard diskten sonraki en son sürücünün adını alır. Örneğin: Hard Disk C ve D ise, CD-ROM sürücü E ile belirtilir.
Bunların yanında Laser Disk Sürücüsü, video, kamera, mikrofon, televizyon ve radyo`da giriş birimi olarak kullanılmaktadır.
2. Çıkış Birimleri
Disket sürücü (disk driver)
Hem giriş hem de çıkış birimidir. Disket denilen magnetik ortama veri yazılabilen ve üzerindeki verileri okuyabilen bir birimdir.
Disket verileri magnetik ortamda saklar. Disketlerin kullanımı ve taşınması kolaydır. Veri taşımakta ve yedekleme amacıyla kullanılırlar. Disketlere veriler kopyalanabilir, eklenebilir, silinebilir, değiştirilebilir.
Disketlerdeki verilerin bozulmaması için; disketlerin magnetik ortamdan, sıcaktan, soğuktan, nemden, güneş ışınlarından uzak tutmak gerekir.
Bozulan disketler Windows 95 programında scandisk programı kullanılarak kurtarılabilir. (Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem Araçları-Scandisk)
1 yüksek yoğunluklu (HD-High Density) disketin boyu 3.5 inç (=8.89 cm)`dir.
Disketin yazılabilir ve silinebilir olması için disketin açma kapama düğmesinin kapalı olması gerekir. Disketin kayan penceresi hiç bir zaman açılmamalıdır.
Disket sürücü için A harfi kullanılır. İkinci disket sürücü veya sanal disket sürücünün adı da B`dir.
Bir 3.5 inç`lik yüksek yoğunluklu (High Density kısaca HD diye gösterilir) disket 1.44 MB veri alır.
720 KB veri alan 3.5 inçlik disketler de eski disket sürücülerle kullanılmaktadır.
Daha önceki yıllarda, 5.25 inçlik yüksek yoğunluklu disketler 1.2 MB veri disketlerle, 180 KB ve 360 KB veri alan disketler de kullanılmaktaydı.
Disketlerin kullanılabilmesi için biçimlenmesi (formatlanması) gereklidir. Formatlama disketi iz ve sektörlere bölerek bilgisayarın kullanımına hazır hale getirmektir.
Ekran-Monitör
Hem giriş hem de çıkış birimi olarak kullanılır. Giriş ve çıkış birimlerinden gelen verilerin sonuçlarının ekranda gözükmesini sağlar.
Bilgisayarla kişi arasında iletişi sağlar.
Bir text ekranın genişliği 80 karakter, boyu 25 satırdır.
Grafik ekranda pikseller (nokta) bulunur. Bir ekranda ne kadar çok piksel varsa ekranın çözünürlüğü artar. 640 x 480 piksel, 800 x 600 piksel, 1024 x 768 piksel gibi. Ekranın kaliteli olmasının çok büyük önemi vardır.
Ekranlardan titreşimsiz ve az radyasyonlu olanları tercih edilmelidir. Ekranların boyutu, 14 inç, 15 inç, 17 inç, 20 ve 21 `dir. Genellikle ucuz olduğu için 14 inçlik ekranlar kullanılmaktadır. 1 MB, 2MB, 4 MB bellekli ekran kartları bulunmaktadır.
Ekrandalardaki görüntü netliği noktalar arasındaki uzaklıkla ilgilidir. İki nokta arasındaki uzaklık ne kadar azsa o kadar iyi görüntü elde edilir. Ekrandaki noktalar arası uzaklığı 0.28 mm ve daha az olanlar tercih edilmelidir.
Non Interlaced monitörler daha azVGA (Video Graphich Adaptor) 640*480 16 renk ekransVGA (Super Video Graphich Adaptor)16 renk : 4 bit renk 256 renk: 8 bit renk, 640 * 480, 512 K bellek65 536 renk: 16 bit renk , 1024 * 768, 2 MB bellek16 777 216 renk: 24 bit renk, 1280 * 1024, 4MB bellek

Sabit (Hard) Disk Sürücü
Sabit disk sürücü, bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı en temel birimdir. Sabit disk kapalı bir kutu içinde bilgisayarın içinde bulunmaktadır. Sabit disk sürücü, verileri bir dizi dönen magnetik yapraklarda magnetik olarak saklar. Her magnetik yaprakta okuma ve yazma işlemini yapan okuma yazma kafası vardır. Daha çok veri kaydedilir. Sabit disk taşınamaz.
Sabit disk, merkezlerinden geçen bir mil üzerine üst üste yerleştirilmiş plaklara benzer. Bu plaklar mil ile beraber belirli bir hızda dönerler ve bu sırada okunurlar veya üzerlerine yeni bilgiler yazılır. Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir.
Bir sabit diskin bir veriyi bulma hızının DÜŞÜK olması, o sabit diskin verilere ulaşma hızının YÜKSEK olduğunu gösterir. Örneğin, sabit diskteki okuma yazma kafası, bir veriye 10 ms (mili saniye, 1 sn/1000)`de erişirse; aynı veriye 19 ms`de erişen sabit diske göre daha hızlı okuma yapmış olur.
Sabit disklerin kapasitesi ne kadar büyük olursa o kadar çok bilgi saklanabilir.
Sabit diskler bilgisayarın ana kartına IDE (Integrated Drive Electronics), SCSI (Small Computer System Interface- skazi diye okunur) veya EIDE (Enhanced IDE, geliştirilmiş IDE) diye adlandırılan kablolarla bağlanırlar.Sabit diskler C harfiyle temsil edilirler.
Diğer sürücüler varsa bu harfleri izler. Örneğin, ikinci bir harddisk ya da harddiskin ikinci bölümü varsa D`dir.
Sabit diskler zamanla dolar. Bazı dosyaları silmek gerekir. Silinecek dosyaları rastgele seçmemek; bilinçli olarak yapmak gerekir. Bazı dosyalar yedeklendikten sonra silinebilir. Bazı dosyalar sıkıştırma programları ile sıkıştırılarak daha az yer kaplamaları sağlanır.
Sabit diski ana karta bağlamak için kablolar kullanılır. Bunlar:IDE (Integrated Drive Electronics)SCSI (Small Computer System Interface)EIDE (Enhanced (geliştirilmiş IDE)
Yazıcı (printer)
Ekranda gözüken bilgileri kağıt üzerine yazdırmaya yarar. Yazıcılar;
Nokta vuruşlu yazıcı (dot matrix) : 9 iğneli ve 24 iğneli olabilir. Şerit takılarak kullanılır. Dakikada 1-3 sayfa hızında olabilirler. Sürekli form kağıdı kullanılabilir.
Mürekkep püskürtmeli yazıcı(ink jet) : Dakikada 1-8 sayfa basabilir. Kartuş takılarak kullanılır. Renkli çıkış alınabilir. 300 dpi -
Lazer yazıcı (laser) : 300 dpi- , dakikada 4, 8, 12 ... sayfa baskı, toner kullanılır.LCD Panel (Liquid Crystal Display)
Bilgisayara bağlanılarak kullanılır. Bilgisayar ekranında gözükenleri duvara yansıtmak amacıyla tepegözün üzerine konulur. Ekranda gözükenler duvarda veya perdede geniş olarak görünür.
Kulaklık ve Hoparlör
Bilgisayar tarafından üretilen veya kaydedilmiş sesleri duymak için kullanılır.Ses Kartı : CD kalitesinde, 16 bitlik, ses alabilmek için kullanılır. Ses kartları sayesinde ses kayıtı aypılabilinir.
Video
Bilgisayar tarafından üretilen görüntü, ses, text ve diğer verileri saklamakta kullanılır.
3. İletişim Birimleri
İletişim birimleri diğer bilgisayarlara ve elektronik aletlere bilgi göndermeye ve bilgi almaya yarayan aletlerdir.
Modem
Telefon hatları aracılığıyla birbirine uzak yerlerde bulunan bilgisayarlar arasında iletişim sağlayan çevre birimidir. Modemler bilgisayar ve telefon sinyallerini birbirine çevirir. Telefonların kullandığı analog sinyalleri bilgisayarların kullandığı dijital sinyallere çevirir. Aynı şekilde tersini de yapar.
Fax olarak da kullanılabilir.
Hızları: 14440, 32 K, 56 K
4. Müzik Birimleri
MIDI (Musical Instrument Digital Interface- Müzik birimleri için Sayısal Arabirim): Bilgisayar aracılığıyla yüksek kalitede elektronik müzik yapmada kullanılır. Müzik yapmak için özel donanım ve yazılım gerekmektedir. Müzik eğitiminde ve beste yapmada kullanılmaktadır.
Klavye (keyboard)
Üzerinde harfler, sayılar, işaretler ve bazı işlevleri bulunan tuşlar vardır.
Q Klavye ve F Klavye (Türkçe Daktilo Klavyesi) olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir. q Türkçe klavye 179 f Türkçe klavye 440 Klavye üzerinde numaralar, Kilitler (Caps Lock: Bir kez basıldığında sürekli büyük harf yazar. İkinci kez basıldığında sürekli küçük harf yazar, Num Lock, Scroll Lock), Özel Tuşlar (Alt, Shift, Control, Alt Gr).

BİLGİSAYAR YAZILIMLARI
Kullanımı Serbest Olan Yazılımlar (Public Domain): Kullanımı herkese açık olan yazılımlardır. İsteyen istediği kadar kullanabilir. İstediği kadar kopyalayıp dağıtabilir.
Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Copyright`lı yazılımlardır. Yalnız belirli bir süre (15 gün, 1 ay, 2 ay gibi) deneme amaçlı olarak kullanılabilir. Sürekli kullanım hakkı için belirli bir miktar parayı (10-40 $) kayıt ücreti olarak ödemek gerekir.
İşletim Sistemi (Operating Sistem): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır. Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan MÝB, ana bellek vb. kaynakları yönetir.
Disk İşletim Sistemi DOS (Disk Operating System):
Windows (3.1, 95, 98)
Windows NT
MAC OS, UNIX, LINUX …
Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, kurtarma vb.
Aygıt sürücüleri (Device Driver): Çevre birimlerinin çalışması için bilgisayara yüklenen programlar.
Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic, Visual C…
Uygulama Programları: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb.
Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci (word processor) yazılımları mektup, günlük plan, ders notu hazırlamada; tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında kullanılırlar.
Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.
Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapma, proje yönetiminde kullanılırlar.
Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu..
Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar destekli eğitim yazılımları, benzetim (simulasyon) yazılımları, elektronik ansiklopedi, atlas..
Çokluortam (Multimedia) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses, video, animasyon, resim içerirler. Çokluortam ansiklopedileri bunlara örnektir.
Yazılımlar donanıma uyumlu ise çalışır. İşletim sistemi ile yazılımlar uyumlu olmalıdır.
Yazılımlar disket ya da CD_ROM kullanılarak kurulur. Yazılımları bilgisayara kurmak için ilk olarak genellikle SETUP (Windows 95 için), INSTALL (Windows 3.1 için), KUR (Türkçe yazılımlar için) çalıştırmak gerekir.

BİLGİSAYAR AĞLARI
Ağ ( Network ) Nedir?
Ağ, paylaşım amacıyla iki ya da daha fazla cihazın bir araya getirilmesiyle oluşturulan bir yapıdır.
Yüzlerce iş istasyonu veya kişisel bilgisayardan oluşabileceği gibi, iki bilgisayarın birbirine bağlanmasıyla da elde edilebilir.
Bir Ağla (networkle) Amaçlananlar
Kaynak paylaşımı : Donanım, yazılım, veri paylaşımı,
Yüksek Güvenilirlik : Önemli dosyaların birkaç makinada yedeklenmesi,
Harcanacak Paradan Tasaruf: PC`lerin her geçen gün daha cazip hale gelen fiat/performans oranı,
Ölçeklenebilirlik: Daha fazla işlemci eklenerek sistem performansının artması,
İletişim : Çalışanların kendi aralarında ve dünya ile kurdukları bir iletişim ortamı olması,
Bilgi: Gazetelerden tartışma gruplarına, e-posta`dan elektronik ticarete, video-konferans, www, ftp (dosya transferi), eğlence gibi birçok ortama internet aracılığıyla ulaşılabilmesi ve bilgi toplanmasının sağlanmasıdır.
Paylaşım:
Temelde her ağ paylaşım içindir.
Ağlar, cihazların (yazıcı, disk, teyp vs) uygulamaların ve bilginin paylaşımını olanaklı kılar.
Paylaşım hem kişilerin hem de çalışma grubunun (work group) etkinliğini arttır.
Yazılım ve donanım maliyetlerini düşürür.
Ürün geliştirme maliyetini azaltır.
Dezavantaj olarak performans düşüklüğü olabilir.
Uygulama Programlarının Paylaşımı:
Paylaşılacak programlar server(sunucu) üzerinde olan bir ağ diski üzerinde kurulabilir.
İlgili dosya paylaşılabilir, okunabilir veya çalıştırılabilir ama silinemez olarak belirlenir ve kullanıma açılır.
Kullanıcılar sisteme bağlanır (login) ve sonrasında diske erişir, uygulamaları çalıştırabilirler.
Bu şekilde programların kurulma ve bakım işlemleri kolaylaşır.
Ağ lisansı ile yazılım maliyeti düşer.
Döküman Paylaşımı :
Aynı dosyaya veya dosyaların farklı bölgelerine farklı kullanıcılar tarafından değişik haklarla iletişim sağlanabilir.
Bunun için karmaşık - gelişmiş yazılımlar kullanılmalıdır.
Paylaşılan dokümandaki değişiklik bütün kullanıcılara yansır.
Ağ Çeşitleri
Ağları dört ana sınıfta toplayabiliriz :
1.Yerel Ağlar
Bina veya ofis içi gibi sınırlı alanlar dahilinde kurulurlar.
Diğer ağ tiplerine göre daha hızlı çalışırlar.
Bünyelerinde bilgisayarlar, yazıcılar, çiziciler, CD-ROM sürücüler ve diğer çevre arabirimleri yer alır.
Günümüzde pek çok şirketin günlük işlemleri yerel bilgisayar ağlarıyla yürütülmektedir.
2. Binalar arası Ağları
Adını birden fazla binayı bir ağ ile birleştiren ilk organizasyonlar olan üniversitelerden alıyor.
Birbirine yakın olan binalar arasında bilgi ve kaynak paylaşımını sağlarlar.
Yeraltı ve yerüstü kabloları kullanılarak kurulurlar.
Değişik birimler arasında (ör:\ tasarım ve üretim) arasında bilgi transferi gereken büyük şirketlerin hemen hepsinde bulunurlar.
3.Ulusal Ağlar
Tüm ülkeye yayılmış olan organizasyonların birimleri arasında veri iletişimini sağlarlar.
Bölgeleri, şehirleri, eyaletleri ve tüm ülkeyi kapsayabilirler.
Büyükşehir alan ağları (MAN), ya da geniş alan ağları (WAN) adları da kullanılır.
Bir iletişim alt yapısını gerektirirler. Bu alt yapı da telekomünikasyon şirketleri tarafından ( TT , AT&T vs. ) sağlanır.
4. Uluslararası Ağlar
Veri iletişim ihtiyacı ülke sınırlarını aşmaya başladığında devreye girerler.
İletişim, okyanusları aşan kablolar aracılığıyla sağlanabileceği gibi uydular da kullanılabilir.
Özel bir takım cihazlar (yönlendirici -çoklayıcı vs) kullanılır.
Değişik fiyat-performans seçenekleri mevcuttur.
WAN (Wide Area Networks) genel adıyla anılırlar.
Veri Transfer ( İletim ) Hızı
Bir ağın iletim kapasitesini ölçmek için geliştirilmiş matematiksel bir modeldir.
Birim olarak "bps" (bit per second - birim zamanda iletilen bit sayısı) kullanılır.
Yerel ağların iletim hızları geçen yıllara kadar 1-100 Mbps(Megabit per second) arasında değişirken, artık gigabit teknolojiler sayesinde 1000 Mbps ve üstü hızlar kullanılmaya başlanmıştır.
Ağ Üzerinde Bir Bilgisayar
Standart PC , Apple veya Power PC, Workstation
Ağ ile ilgili donanım veya yazılım eklenmiş durumda
Bilgisayar içindeki ağ arabirim kartı (ör:\\ ethernet kartı)
Bu karta takılan kablolarla gerekli iletişim cihazına bağlantı sağlanılır.
Gerekli yazılım ve donanımlar kurulduğunda ağ işlemleri kullanıcıya yansımaz.
Artık ağ üzerindeki kaynaklara (disk, yazıcı ve veritabanına) ulaşılabilir.
Ağ Topolojileri
Bus Topolojisi:
Tüm bilgisayarlar ve diğer ağ gereçleri tek bir fiziksel ortam üzerinde sıralanırlar. En ucuz ağ teknolojilerinden biridir. Hatanın yerinin belirlenmesi zor olmaktadır. Hata yerini belirlemek için tüm cihazların tek tek sökülüp takılmaları gerekir.
Yıldız (Star) Topolojisi:
Bu topolojide tüm cihazlar tek bir merkezi noktaya bağlanırlar. Telefon ağları da bu topolojiyle kurulmuşlardır. Cihazlar arasında iletişimi sağlayan cihazlar kullanılan sisteme göre değişir. Bizim sistemimizde "hub" ve "switch" cihazları kullanılmaktadır. Yeni kurulan sistemde "hub" ların yerini "switch" adlı akıllı cihazlar alacaktır. Arızalı cihazların tespiti bu yapıda daha kolay olmaktadır. "Hub" veya "switch" denilen kutulardaki yanan ışıklara bakarak hangi makinanın bağlantı sorunu olduğu daha kolay anlaşılabilir.
Tree Topolojisi:
Hiyerarşik bir yapının söz konusu olduğu bir yapıdır.
Ring Topolojisi:
Tüm cihazlar ağı oluşturan ve halka şeklinde dolaşan bir kabloya bağlıdırlar.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |