Çapa adıyla da bilinen ve metalden yapılan demir denizcilikte kullanılır. Gemi, kayık ya da şamandıraya uzun bir zincir ya da halatla bağlı olan demir denize atılınca, tırnak adı verilen çıkıntısıyla deniz yatağına takılır ve bağlı olduğu deniz aracının bulunduğu yerden uzakda kurşunla ağırlaştırılmış ağaç kütükleri kullanılırdı. Bunlar deniz dibine oturduğunda, ağırlıklarının ve deniz yatağına sürtünmenin yarattığı engelleyici güç bağlı oldukları teknenin akıntı ya da rüzgarla sürüklenmesini önlerdi. Daha sonra bu amaçla demirden yapılmış çapalar kullanmaya başlandı ve deniz yatağına sıkıca tutunabilmesi için bunlara tırnaklı özel bir biçim verildi. Demirin üst bölümünde çipo adı verilen bir parça bulunur. Değişik amaçlara uygun farklı demir türleri vardır. Yer değiştirmesine gerek olmayan fener gemisi gibi gemilerde biçimi anahtarı andıran şamandıra demiri kullanılır. Suyun dibine batmayan akıntı demiri dalgalı denizde giden gemiyi rotasında tutmaya yarar. Küçük tekneler de karaya yanaşırken, kıyı boyunca kırılan dalgalarla karaya yan olarak sürüklenmemek için akıntı demiri kullanabilir. Iğrıp ya da filika demiri ise dört ya da beş kıvrık kolu olan çiposuz küçük bir demirdir; deniz dibini taramak ve küçük tekneleri demirlemek için kullanılır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |