İstanbul yakınlarında, bugünkü adı Yeşilköy, eski adı Ayastefanos olan yerde Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında imzalanan barış antlaşması (3 Mart 1878). Doksanüç Harbi de denilen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı ordularının Balkanlar`da ve Doğu Anadolu`daki bazı başarılarına karşın, Osmanlı Devleti`nin ağır bir yenilgisiyle sonuçlandı. Önce 31 Ocak 1878`de Edirne Mütarekesi imzalandı. Daha sonra çarlık ordularının başkomutanlık karargâhının bulunduğu Ayastefanos`ta asıl barış görüşmelerine başlandı. Barış antlaşması burada 3 Mart`ta Osmanlı delegeleri Saffet Paşa, Sadullah Bey ile çarın temsilcileri İgnatiev ve Nelidov tarafından imzalandı. 29 maddeden oluşan antlaşmanın başlıca maddeleri şunlardı: 1. Karadağ, Sırbistan ve Romanya prenslikleri bundan böyle bağımsız olacaktır. 2. Osmanlı egemenliğinde, fakat iç işlerinde serbest bir Bulgaristan Prensliği kurulacak ve bu prensliğin sınırları Tuna Nehri`nden Ege Denizi`ne kadar uzayacaktır. 3. Osmanlı Devleti, Çarlık Rusyası`na 1.400.000.000 ruble savaş tazminatı ödeyecek, ancak bu savaş tazminatının bir kısmına karşılık Ardahan, Kars, Batum ve Doğubeyazıt (Karaköse) vilâyetleriyle, Dobruca, Çarlık Rusyası`na bırakılacaktır. Bu toprakların Rusya`ya bırakılmasından sonra Osmanlı Devleti`nin ödeyeceği savaş tazminatı 400.000.000 rubleye inecektir. Ancak büyük devletlerin, özellikle İngiltere`nin çıkarları araya girince bu barış antlaşması uygulanamadı. Özellikle Süveyş Kanalı`nın açılmasından sonra Akdeniz, İngiliz İmparatorluğu için olağanüstü derecede önem kazanmıştı; İngiliz sömürgelerini İngiltere anavatanına bağlayan deniz yolları, Akdeniz ve Süveyş Kanalı`ndan geçiyordu. Bu bakımdan Akdeniz`i ve Akdeniz`deki ticaret yollarını uzaktan yakından ilgilendiren her sorun İngiltere`de büyük bir duyarlılıkla karşılanıyordu. Çarlık Rusyası`nın himayesinde kurulan Bulgaristan Prensliği`nin Ege Denizi`ne çıkması, Akdeniz`de İngiltere`nin, öteden beri Asya ve Akdeniz üzerinde İngiltere ile rekabet ve üstünlük mücadelesi içinde olan Çarlık Rusyası gibi güçlü bir devletle komşu olması anlamına geliyordu ki, İngiltere`nin bunu hoş karşılaması mümkün değildi. Ayrıca kendine gelişme alanı olarak Balkanlar`ı seçmiş olan, Selânik Limanı`ndan Akdeniz`e açılmayı plânlayan Avusturya-Macaristan da, Çarlık Rusyası`nın Balkanlar`da kuvvetli nüfuz sahibi olmasına göz yumamazdı. Bu bakımdan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Ayastefanos Antlaşması`nın Avrupa`da toplanacak bir kongrede yeniden görüşülmesini istedi ve bu isteği İngiltere tarafından desteklendi. Hatta İngiltere, Çarlık Rusyası`na karşı savaş hazırlıklarına bile girişti. Çarlık Rusyası bu baskılara karşı koyamadı ve Berlin`de toplanacak bir kongrenin Ayastefanos Antlaşması`nı gözden geçirmesini kabul etti.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |