Suda yüzme kabiliyeti olan içi boş cisimler. Kullanılma maksatlarına göre ağaçtan, plastikten, mantardan, demir ve saç levhalardan yapılırlar.

Şamandıraların en çok kullanıldığı saha denizciliktir. Limanlarda gemilerin bağlanması için, boğazlarda, nehirlerde ve sığ sularda emniyetli olarak geçiş yapılabilmesi için şamandıralardan istifade edilir. Denizcilikte kullanılanlar demir ve çelikten silindirik veya davul şeklinde yapılır. Üst taraflarında gemilerin bağlanabilmesi için, altlarında da zincire bağlanabilmesi için tutucu tabir edilen halkalar mevcuttur. Yükleme ve boşaltma işlemlerinin kesif olduğu bazı limanlarda düzenli aralıklarla denize bırakılırlar.

Şamandıra kullanılması çok eskiden başlamıştır. 19. asra kadar değişik tip ve gâye için şamandıra yapılmıştır. On dokuzuncu asırdan îtibaren denizde kıyısı olan devletler tarafından şamandıralar hakkında bir sistem uygulanması için çeşitli fikirler ortaya atılmış nihâyet 1936’da Cenevre’de toplanan Milletler Cemiyetinde konu tekrar ele alınıp, tespit edilen hususlar bir kararla açıklanmıştır.

Denizcilikte kullanılan şamandıraların dışında özel maksatlar için de şamandıralar yapılmıştır. Bunlar şöyle sıralanabilir:


1. Can kurtaran şamandırası: Gemilerde denize insan düştüğü zaman el veya mekanik bir mekanizmayla denize atılırlar. Şamandırayı denize atma esnâsında, şamandırada bulunan fosfor kutusunun kapağı açılacağından geceleri fosforun suyla temâsından alev, gündüzleri de beyaz bir duman çıkararak şamandıranın yerini belli eder.

2. Petrol yükleme şamandırası: Boru konstrüksiyonu ile deniz yüzeyinde yükleme yapabilmek için açık denizlerde denizden petrol çıkarma yerlerinde kullanılır.

3. Balıkçılıkta kullanılan şamandıralar: Genelde, küçük saç, plastik ve mantardan yapılır. Oltacılıkta iğrenin belirli bir seviyede tutulması için küçük şamandıralar kullanılır. Çift kayıkla ağ atılırken, ağların lüzumlu yerlerinde küresel ve mantar şamandıralardan istifâde edilir.

4. Batık gemi şamandıraları: Bu şamandıralar deniz kazâsını belirlemek için yeşil boyalı, silindir veya küre şeklindedirler. Üzerine İngilizce gemi kazâsı anlamına gelen Wreck kelimesinin baş harfi “W” yazılır.

5. Askeriyede, eğitim sahalarında sarı renkte şamandıralar kullanılır.

6. Kanalizasyon bölgeleri ve kirli sahalar, üst yarısı sarı, alt yarısı siyah olan şamandıralarla belirlenir.

7. Fabrikalarda ve evlerde suyun emniyetli şekilde kullanılmasını sağlamak gayesiyle yine şamandıralar kullanılır.

8. Herhangi bir sebeple korunmaya alınmış olan mahaller sarı renk şamandıralarla belli edilirler.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |