Dursun Murat Özden

Bilgilik / İpucu

Dursun Murat Özden

    Kategori: TARİH
    Konu: İnkalar


And dağlarının yüksek kesimlerinde yaşamış ve 12. - 16. yüzyıllarda büyük bir imparatorluk kurmuş olan Güney Amerika Yerli halkıdır. 16. Yüzyıldaki İspanyol istilasından önce, ortalama beş – on milyon nüfuslu ve çok iyi örgütlü bu imparatorluk, on dört. ve on beş. yüzyıllarda güçlenerek, topraklarını bugünkü Bolivya, Peru, ekvator ile Arjantin ve Şili`nin bazı bölümlerini içine alacak kadar genişletti.
Cuzco vadisinde yer alan ve İnka İmparatorluğunun başkenti olan Cuzco, "Güneş`in kutsal kenti" olarak bilinirdi. İmparatora Tanrı gözüyle bakılır ve Güneş`in soyundan geldiğine inanılırdı. İmparatorun yaşam ve ölüm konusunda inanılmaz bir otoritesi vardı.
Halk belirli bir yaşama ve çalışma düzenine uymak zorundaydı. Her şey devletindi. Çocuklar ve yaşlılar dışında herkesten çalışması beklenirdi. Tembellik ve insan onuruna aykırı davranışlar ağır biçimde cezalandırılırdı. Halk, ürettiklerinin belirli bir oranını imparatora ve rahiplere vermek zorundaydı.
İnkalar, çatıları tahta kirişler üzerine saman örtülü, altın süslemeli büyük taş kaleler ve tapınaklar yaptılar. Cuzco kalesinin duvarları tonlarca ağırlıkta taşlardan yapılmıştı ve yüksekliği altı metreyi buluyordu. Başkentte yapılan büyük şenliklerde yağmur tanrısına lamalar ve insanlar kurban edilirdi.
Eski Mısırlılar gibi İnkalar da ölülerini mumyalar ya da başka yöntemlerle korurlardı.
İnka İmparatorluğunun kıyı halkı, bakırı döverek kaplar yapar veya eritilmiş metali kalıplara dökerek biçimlendirirdi. Kıyının kuzey kesiminde yaşayan halk ise, insan başı biçiminde çanak çömlek yapıyordu. İnkalar, basit tezgahlarda çok güzel duvar halıları ve yaygılar dokurlardı. Kemik ve bambudan flüt, toprak ve deniz kabuklarından borazan, bakır ve tunçtan çanlar yaptılar.
İnkalar, düzgün ve geniş yollarını taşlarla döşediler, kayaları oyarak kısa tüneller, tahtadan köprüler yaptılar. Haberleşme sistemleri vardı, ulaklar haber taşırdı.
Taş yontuculuğunda, üstün becerilerine karşın İnka`ların ne bir yazı sistemleri, ne de paraları vardı. İplere düğüm atarak hesap yaparlardı.
Dünyada ilk patates üreticileri İnka çiftçileridir. Diğer ürünleri tatlı patates ve mısırdır. Domuz, ördek, köpek ve lama yetiştirirler, lama tüyünden dokumalar yaparlardı.
On altı. yüzyılda iki kardeş arasında çıkan taht kavgası, imparatorluğu zayıflattı. İspanyollar, altın aramak için Peru`ya ayak bastılar ve imparatorluğu yöneten imparatoru öldürdüler. Başsız kalan ülkeye İspanyollar egemen oldular ve İnka İmparatorluğunun tüm topraklarını ele geçirdiler.
Günümüzde yaşayan İnka topluluğu üç milyondan daha azdır. Bugün And dağlarında yaşayan köylüler, İnkaların soylarından gelir. Bunlar Peru nüfusunun ortalama % kırk beşini oluştururlar.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |