|
Kömür katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu (çoğunlukla siyah) renkli ve karbon bakımından zengin kayaçtır. Temel fosil yakıtlarının en önemlilerinden biridir. Dünyanın çoğu bölgesinde bulunan kömüre yerin yüzeye yakın bölümlerinde ya da çeşitli derinliklerde katmanlar halinde rastlanır. Kömür, çok miktarda organik kökenli malzemenin kısmi ayrışması ve kimyasal dönüşüme uğraması sonucunda oluşan bir dizi madde içerir. Bu oluşum sürecine kömürleşme denir. Kömürlerin türediği bitkilerden geriye hemen hemen hiç kalıntı kalmamıştır. Gene de kömür katmanlarının hemen üzerinde ve altında yer alan kayaçlarda, eğreltiotları, atkuyrukları, kibritotları, açık tohumlardan pek çok bitki fosillerine rastlanabilir. Kömürşemmenin ilk aşaması turba oluşumuyla başlar. Kömürler yoğunluk, gözeneklilik, sertlik ve yansıtıcılık (ışığı yansıtma derecesi) bakımından farklılıklar gösterir. Renkleri ise koyu, çoğunlukla da siyahtır. Hemen bütün kömür türleri bazı inorganik malzemeler, genellikle de killer, sülfürler ve klorürler içerir. Bunlarda eser miktarda civa ve manganez gibi bazı elementlere de rastlanır. Kömür dört temel tipe ayrılır: Vitren, klaren, düren ve füzen. Başlıca kömürleşme dereceleri ya da aşamaları, linyit, yağsız kümür, taşkömürü ve antrasittir. Ayrıca kömürün yakılmasıyla elde edilen gazlardan yakıt olarak yararlanılır. Türkiye`de antrasit içeren kömür yatağına rastlanmamıştır. Çeşitli derinlikteki taşkömürü yataklarıyla Ereğli - Zonguldak kömür Havzası Türkiye`nin en önemli madencilik bölgesidir. Türkiye`deki başlıca linyit yatakları Karaisalı (Adana), Merzifon ve Suluova (Amasya), Mengen (Bolu), Kükürtlü (Aşkale-Erzurum), Şenkaya (Erzurum), Ayçatı ve Gökler (Gediz-Kütahya), Eynez ve Işıklar (Soma-Manisa), Gülşehir (Nevşehir), Uluçayır (Divriği - Sivas) ve Sorgun (Yozgat) `dadır. Silopi ve Şırnak`ta asfaltit yatakları vardır.
| anasayfa
| sayfa başı |
geri |
|