Türkiye’nin tiyatroyla tanışmasının başlangıç noktası olarak gördüğü ilk uygulama 13 Ocak 1915`de Letafet Apartmanı`ndaki Tatbikat Sahnesi`nde gerçekleşti. Dönemin Şehremini Cemil Paşanın daveti ile İstanbul’a gelen dünyaca ünlü tiyatro adamı Andre Antione Darülbedayinin ilk Genel Sanat Yönetmeni oldu. O gün Darülbedayi öğrencileri, değişik yazarların oyunlarından hazırladıkları parçalar, monologlar ve bir perdelik oyunla ilk kez İstanbul tiyatro severlerinin karşısına çıktılar.
20 Ocak 1916`da, Hüseyin Suat`ın Emile Fabré`den uyarlayarak çevirdiği Çürük Temel ise, Darülbedayi `nin ilk profesyonel çalışması oldu. Kurumun, Letafet Apartmanı`nda başlayan sahne serüveni, 1970 yılında törenle terk edilen Tepe başı Tiyatrosu`nda devam etti.
1930`lu yıllara kadar hem okul hem de bir topluluk olarak Türk tiyatro hayatında önemli bir yer tutan kurumun ilk yönetmeliği, 1926 yılında Belediye Başkanı Muhittin Üstün dağ döneminde hazırlandı ve Darülbedayi, 1931 yılında resmen İstanbul Belediyesi`ne bağlandı. 1934 yılında alınan kararla da adı İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları olarak değiştirildi.
1935 yılında Kemal Küçüklün yazdığı “Çocuklara İlk Tiyatro Dersi” ile çocuk oyunları düzenli olarak sahnelenmeye başladı. "Benden Sonra Tufan Olmasın" adını verdiği anı kitabında "Çocuktum, yaşamımı Tiyatroya adadım: Hem sevdiğim bir işte, bir sanat kolunda çalışmak için, hem de bu sanat dalının toplumun yüreğinde çiçekler açtıracağına inandığım için...” diyen Muhsin Ertuğrul`un öncülüğü ve özellikle Ferin Egemensin bu alandaki çabalarıyla çocuk tiyatrosu önemli gelişmeler gösterdi. Şehir Tiyatroları`nın oyuncu kadrosundan yetişenler, yalnızca Türk Tiyatrosu`nun değil, Türk Sineması`nın da öncüleri oldular: Muhsin Ertuğrul, Emin Beliğ Belli, Bedia Muvahhit, Vasfi Rıza Zobu, Hazım Körükçü, Halide Pişkin, Cahile Sonku, Suali Tedü, Şaziye Moral, Behzat Butak, Talat Artemel, H. Kemal Gürken, Avni Dilligil... Türk oyun yazarlarının bir çoğunun ilk eseri, ilk kez Şehir Tiyatroları`nda sahnelendi; böylece Türk Tiyatrosu`na yeni oyun yazarları kazandırıldı.
1943-1944 sezonunda sahnelenen Reşat Nuri Güntekin`in Yaprak Dökümü yüzüncü temsili aşan ilk yerli oyun; 1945-1946 sezonunda da Edmond Rostand`ın Cyrano de Bergerac`ı 105 temsile ulaşan ilk çeviri oyun oldu. Halihazırda sahnelenen “Lüks Hayat” opereti de 16. Sezonunu idrak etti.
Ülkemizde tiyatro dergisi geleneğini başlatan da Şehir Tiyatrolarıdır. 1918-1920 yılları arasında Temaşa adlı tiyatro dergisini 25 sayı yayımlayan kurum, dünyanın en uzun süreli dergilerinden olan ve 1930`dan sonra Darülbedayi, Türk Tiyatrosu, Şehir Tiyatroları adlarını alan dergiyi yayımladı. Bu dergi ta başından beri, hem günün tiyatro uygulamalarını belgeledi, hem de tiyatro severlerin eğitimini sağlayan yazılara, haberlere sayfalarında yer verdi. Derginin en son 446. sayısı yayınlandı.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |