21. yüzyıl toplumunun ve bilgi ekonomisinin alt yapısını oluşturacak olan Küresel Bilgi Alt Yapısını ABD Başkan Yardımcısı Al Gore, "tüm insanların bağlantı kurmasını, haberleşmesini ve bilgiyi paylaşmasını sağlayacak, yeryüzündeki en büyük illerden en küçük yerleşim birimlerine kadar tüm dünyayı kapsayacak, mesaj ve görüntüleri ışık hızıyla iletecek olan bilgi ağları" olarak tanımlamıştır.
Konuya bu açıdan yaklaşıldığında Internet dünyada Küresel Bilgi Alt Yapısının omurgası olarak görülmektedir. Ancak Küresel Bilgi Alt Yapısı kavramı çeşitli sektörler için bazen değişik anlamlarda kullanılabilmektedir. Bilişim sektörü Küresel Bilgi Alt Yapısından yüksek hızlı veri iletişimine olanak sağlayan yüksek performanslı bilgisayar ağlarını anlamakta ve Internet`i Küresel Bilgi Alt Yapısının başlangıcı veya bilgi otoyollarına çıkan "hızlanma şeridi" olarak görmektedir. İletişim sektörü ses, veri, metin, görüntü ve video trafiğini taşıyan ATM temelli çoklu ortam ağını Küresel Bilgi Alt Yapısı olarak nitelendirmektedir. Medya sektörü ise akıllı televizyon setlerinden uç kullanıcı birimi olarak yararlanılan etkileşimli televizyon ortamını Küresel Bilgi Alt Yapısı olarak tanımlamaktadır.
Dünya hızlı bir şekilde devrimsel bir değişime, Bilgi Toplumuna, hazırlanmaktadır. Bu değişim bilginin üretilmesi, saklanması, kullanılması ve erişiminde niteliksel değişimlerden kaynaklanmaktadır. Internet, sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişin habercisidir. Internet, bilimsel ve teknolojik gelişmenin önemli bir etmeni, taşıyıcısı, kendisi sürekli değişen, bilgi teknolojilerini değiştiren, giderek toplumu ve yaşamın tüm boyutlarını değişime zorlayan bir teknolojiler kümesidir. Zaman ve mekân farklarını azaltan, bir çalışma ortamı; büyük, canlı dağıtık bir kütüphane; esnek ve yetenekli bir haberleşme ortamı, her vatandaşın kendi radyo, gazete ve televizyonu kurabileceği bir yayın ortamı, tüm dünyaya hitap eden bir tanıtım ve pazarlama ortamı, iş bağlantılarının kurulabileceği, alım satımın yapılabileceği bir elektronik ticaret ve iş ortamıdır.
Küreselleşen dünyanın bireyden beklentileri hızla artarken, eğitimin nicelik ve niteliği konusunda ciddi açıklar ortaya çıkmaktadır. "Eğitim çağındakilerin" büyük kısmı ya eğitim olanaklarına sahip değildir ya da üretmeleri beklenen katma değer için yetersiz eğitim almaktadırlar. Kaldı ki, eğitimin tek boyutu mesleki amaçlar için eğitim değildir; öğrenmek yaşam boyu insani bir gereksinimdir.
Eğitim kalitesinin yükseltilmesi ve eğitim olanaklarının yaygınlaştırılması yalnız Türkiye`nin değil tüm dünyanın önceliğidir. Baş döndürücü bir hızla gelişen bilişim teknolojileri, sorunların çözülmesinde yeni olanak ve seçenekler sunmaktadır. Uluslararası platformda, bu çalışmalara katılmak, ülkemize stratejik ve rekabetçi bir avantaj sağlayacaktır. Çözümler, yöresel ve kültürel niteliklerimize uygun olarak özümsenmeli ve uyarlanmalıdır. Yeni bilişim teknolojilerinin eğitimde kullanımı ve yaygınlaşması yaklaşık on beş sene gibi kısa bir geçmişe sahiptir. Bu teknolojilerin üretilmesi, paylaşılması ve sınanması konusunda birlikte hareket etmek çok yararlı olacaktır.
Mevcut yapıdaki olumsuzlukların başlıca nedenleri:
- Geleneksel eğitim kaynakları sınırlıdır (personel, öğretmen, araç, gereç, bina),
- Kullanılan eğitim yöntemleri çok pahalıdır,
- Eğitim yöntemleri ve içeriği, çağın bilgi patlamasına ve devinimine ayak uydurmaktan uzaktır.
Bununla birlikte, Internet alt yapısındaki iyileştirmeler ve kullanımın ülke çapında yaygınlaşması nedeniyle, Internet`in ulaşabildiği bölgelerdeki kişiler kendi olanaklarıyla Internet erişimine kavuşmuş, bu sayede Internet`in sunduğu her tür bilgi ve dokümana erişim şansı yakalanmıştır. Bu olanak yardımıyla insanlar, sahip oldukları ya da edinebildikleri kısıtlı sayıda basılı dokümandan edinebilecekleri bilgiye, tüm dünyadaki ya da en azından ülkemizde değişik ortamlardaki dağınık bir yapıya bir noktadan erişme şansı vermektedir.
Internet gibi ağların yapılarındaki en belirgin özellik giderek artan miktarda bant genişliğine ihtiyaç duyulmasıdır. Bu ihtiyacı karşılamak için iletim teknolojisindeki gelişmeler baş döndürücü bir hızla devam etmektedir. Saç teli kalınlığındaki bir fiber kılından saniyede milyar bitlik bilgi aktarılabilmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte iletimdeki birim maliyetler de sürekli düşmektedir. Artık uzaklığın hiçbir önemi kalmamıştır. Tüm dünyayı saran fiber optik kabloları sayesinde birbirine çok yakın iki nokta ile okyanus aşırı uzaklıktaki noktalar arasındaki iletişim maliyetleri birbirine çok yaklaşmıştır. İletişimdeki bu kolaylık ve ucuzlama ise yerden bağımsız olarak tüm insanları birbirine yakınlaştırmış ve yaşamın tüm kesimlerindeki iletişim ihtiyaçlarının da büyük bir ivme ile artmasına neden olmuştur.
Dünyada 2000 yılında 250 milyon insanın düzenli olarak Internet kullanacağı ve 120 milyon bilgisayarın Internet`e bağlı olacağı tahmin edilmektedir. Internet`in geleceğini yakalayabilmenin ön koşulu, bu geleceğe uygun alt yapıyı sağlayacak olan omurgayı hazırlamaktır. Bu omurga; iletişim, bilişim ve medya sektörlerindeki yakınsama (convergence) ile birlikte gelen ses, veri ve görüntü/video trafik tiplerinin birleşimi ile gezgin (mobile) ve sabit iletişim araçları arasındaki bütünleşmeyi yaşama geçirebilecek bir alt yapı olmalıdır.
Alt yapı için günümüzde ATM (Asynchronous Transmission Mode) teknolojisi yaygın olarak kullanılmaktadır. Kullanıcıların geniş alanda yüksek hız ve esnek bant genişliği ihtiyaçlarını karşılamada ATM teknolojisi bütün dünyada tek çözüm olarak kullanılmaktadır. Giderek büyüyen çoklu ortam uygulamalarının ağ üzerindeki hareketi için ses, görüntü ve veriyi ortak olarak taşıyabilecek geniş bantlı tümleşik sayısal hizmet ağı modeli (Broadband ISDN) ortaya atılmış ve bu ağın anahtarlama ve iletim fonksiyonlarını gerçekleştirmek üzere ATM teknolojisi seçilmiştir. Geniş bantlı çoklu ortam hizmetleri ve video içerikli bilgiler ancak ATM teknolojisinin yaygınlaşması ile maliyet etkin olarak uygulanabilmektedir.
Internet`e adını veren ve "paket anahtarlama" ilkesine dayanan IP teknolojisi Yeni Kuşak Internet (NGI) ve Internet-2 gibi projelerle geliştirilerek geleceğin alt yapısına hazırlanmaktadır. IP teknolojisindeki bu gelişmeler ATM teknolojisindeki gelişmelere paralel bir yol izlemektedir.
Günümüzdeki tüm alt yapı teknolojileri ağ hizmetlerinin birleşmesini, yani ses, veri, metin, grafik, video gibi birçok trafik türünün bütünleşik bir ağ içerisinde toplanmasını ve bant genişliğinden azami biçimde yararlanılmasını hedeflemekte; bütün trafik türleri için optimum servis performansı elde edilmesini ve iletişim teçhizatı, işletim ve yönetim giderlerinin azaltılmasını sağlayacak yönde geliştirilmektedir.
Çeşitli ülkeler süper bilgi ağları veya Küresel Bilgi Alt Yapısı konusunda kendi politikalarını oluşturmakla birlikte bu politikaları oluştururken bazı temel ilkeleri esas almaktadırlar. Tüm toplumun kullanımına açık servislerin sağlanması, diğer bir deyişle servislerin yeterli olanaklarla, makul ve eşit ücretlerle toplumun tüm kesimlerine açık olması; yaygın erişim ve kullanım kolaylığı; kullanıcı platformundan bağımsız açık erişim; gerekli güvenlik özelliklerinin sağlanması ve kişisel hakların korunması; entellektüel mülkiyet ve telif haklarının korunması; ve bilişim pazarının oluşturulması bu ilkelerden en önemlileridir.
Bilgi toplumuna adım atmış gelişmiş ülkelerde alt yapının oluşturulması için var olan öğelerin bilgiye ilişkin politikalar, ağ alt yapısı, yaygın bilgisayar ve buna bağlı olarak Internet kullanımının, sürekli geliştirilmesi
hedeflenmektedir. Örneğin Japonya 2010 yılına gelindiğinde, 7 milyon işyeri abonesi ve 54 milyon konut abonesi olacağını, her işyerinin üç abone bağlantısı isteyeceğini düşünerek 75 milyon aboneye hizmet götürecek Ulusal Bilgi Ağı Alt yapısını planlamış bulunmaktadır.
|  anasayfa   |  sayfa başı  |   geri  |